ویکی‌فرش:کتاب پیشنهادی هفته در سال ۲۰۲۱
اکنون هفته ۶ سال ۲۰۲۱ است.
- هفته ۱
خورجین‌های کتاب خورجین: دست‌بافته‌های عشایری و روستایی ایران دست‌چینی از خورجین‌های عشایر سرتاسر ایران است و از ایلات و اقوام محتلف همچون شاهسون، کرد، قشقایی، افشار، بلوچ و ترکمن نمونه‌های قابل توجهی ارائه شده است. افزون‌برآن، منتخبی از خورجین‌های روستایی مناطق مختلف ایران را نیز در خود دارد و تعداد آن‌ها ۱۵۰ قطعه می‌شود.(ادامه ...)
- هفته ۲
سواران شرق
پدیدآور: طاهر صباحی
کتاب سواران شرق ترجمه فارسی کتابی است که در سال ۱۹۹۱ میلادی به اهتمام طاهر صباحی به زبان ایتالیایی در رم به چاپ رسیده بود. این کتاب به پوشش و تزیینات اسب و روزینی‌ها در شرق می‌پردازد.(ادامه ...)
- هفته ۳
تاریخ و هنر فرشبافی در ایران
پدیدآور: احسان یارشاطر
در کتاب تاریخ و هنر فرشبافی در ایران نخست مباحثی در زمینه مواد اولیه تولید فرش و رنگرزی آن، ساختار و فنون، طرح، نقش، نقش‌مایه، و واگیره‌ی فرش‌های پرزدار باگره و نیز ساختار و فنون بافت فرش‌های بدون پرز بیان شده است. سپس تاریخ فرشبافی در ایران و هنر به کار رفته در آن در دوره‌های پیش از اسلام، ایران اسلامی تا مغول‌ها، ایلخانان و تیموریان، صفویه، افشاریه و زندیه، قاجاریه، دوران پهلوی و سال‌های اولیه انقلاب اسلامی ذکر شده است. (ادامه ...)
- هفته ۴
مبانی و روش‌های تحقیق در فرش دست‌باف ایران
پدیدآور: فضل‌الله حشمتی رضوی
کتاب مبانی و روش‌های تحقیق در فرش دست‌باف ایران شامل سه قسمت است. در قسمت اول تعاریف و مبانی هنر، صنعت و علم، تحقیق و انواع آن در قسمت دوم و در قسمت سوم فرایند بررسی شده است. حشمتی در کتاب مبانی و روش‌های تحقیق در فرش دست‌باف ایران به پایان‌نامه یا رساله دانشگاهی و مقاله‌نویسی تحقیقی نیز پرداخته است. (ادامه ...)
- هفته ۵
فرش کاشان در سایه روشن تاریخ
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
در کتاب فرش کاشان در سایه روشن تاریخ با گذری به تاریخ اجتماعی واقتصادی اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی به ۱۰۰ سال تاریخ فرش ایران پرداخته شده است. تاریخ، شناخت (چیستی)، مبانی و شناسه‌های هویت، تاریخ بافت، ساختار و شکل تولید، و آسیب‌شناسی در فرش کاشان از جمله بخش‌های این کتاب است.(ادامه ...)
- هفته ۶
گلیم: تاریخچه، طرح، بافت و ش‍ن‍اس‍ای‍ی
پدیدآور: آل‍س‍ت‍ر ه‍ال و ج‍وزه ل‍وچ‍ی‍ک وی‍ووس‍ک‍ا
در کتاب گلیم: تاریخچه، طرح، بافت و ش‍ن‍اس‍ای‍ی ابتدا مراحل مختلف گلیم‌بافی همچون جمع‌آوری و چگونگی عمل آوردن مواد خام مانند پشم، رنگ و دارهای بافندگی تشریح می‌شود، سپس مولف اطلاعاتی درباره شیوههای گوناگون گلیم‌بافی به دست می‌دهد .آن‌گاه با تجزیه و تحلیل نمادها و نگاره‌ها تاثیرات فرآیند با دار و میز تاثیر افکار، عقاید، و آداب و رسوم فرهنگ بومی بافنده‌ها در ترکیب‌بندی طرح‌ها بیین شده است. بررسی منشا قبایل و تاریخ بافندگی چادرنشینان، روستاییان و شهرنشینان از دیگر قسمت‌های این کتاب است .آخرین فصل‌های کتاب حاوی مطالبی درباره خرید، مراقبت و حفظ گلیم است. (ادامه ...)
- هفته ۷
فرش‌های ترکمن: شاهکارهایی از هنر دشت‌های وسیع آسیای مرکزی از سده دهم تا سیزدهم هجری
پدیدآور: النا تزاروا
کتاب فرش‌های ترکمن شامل دوازده روایت درباره پیشینه تاریخی فرش‌های ترکمن است. سالورها، چدرها، ساریک‌ها، تکه، قبایل یموت، گروه عقاب، ایگدر از جمله قوم‌هایی هستند که فرش‌های آن‌ها در نه روایت توصیف شده است. مباحث روایت نهم تا دوازدهم نیز ارابه‌چی، آمودریای میانی، قالی‌های ناشناخته و نوارهای چادر و بافته‌های بدون پرز و قلاب‌دوزی‌ها است. (ادامه ...)
- هفته ۸
طرح و نقش در فرش‌های عشایری روستایی خراسان شمالی
پدیدآور: حسین کمندلو
کتاب طرح و نقش در فرش‌های عشایری روستایی خراسان شمالی به سابقه فرشبافی در خراسان بزرگ و طرح و نقش فرش‌های کردی و ترکمنی شمال خراسان می‌پردازد. استان خراسان شمالی از مناطق تولید فرش به خصوص فرش های عشایری و روستایی است. این مهم به دلیل کنار هم قرار گرفتن اقوام گوناگونی چون کُرد، ترکمن، بلوچ، تات، خاوری و غیره پدید آمده است. این کتاب سعی دارد گوشه‌ای از فرهنگ اقوام ساکن در این ناحیه را معرفی نماید. (ادامه ...)
- هفته ۹
نماد در فرش‌های شرقی
پدیدآور: جان ترین
کتاب نماد در فرش‌های شرقی نگاهی دارد بر معانی و ریشه نمادهای به کار رفته در فرش‌های خاورمیانه و چین. فهرست کتاب بر مبنای حروف لاتین تنظیم شده است تا خوانندگان لغت‌نامه‌ای کوچک از نمادها در فرش را در اختیار داشته باشند. در انتهای کتاب نیز قسمتی به عنوان ضمیمه تصویری آمده است تا خواننده درک مناسب‌‌تری از مفاهیم کتاب داشته باشد. (ادامه ...)
- هفته ۱۰
سه شتران روانه به اسمیرنا
پدیدآور: آنتونی وین
کتاب سه شتران روانه به اسمیرنا درباره تاریخچه کمپانی قالی شرق در دوران جنگ و صلح در ترکیه، ایران، هند، افغانستان و نپال از سال ۱۹۰۷ تا ۱۹۸۶ و شامل بیست‌ودو بخش است. کتاب با نخستین روزهای کمپانی قالی شرق در ترکیه آغاز می‌شود و به ایران می‌رسد. در ایران نیز تاریخ این کمپانی در شهرهای سلطان‌آباد، مشهد، تبریز، کرمان و همدان بررسی می‌شود. سپس وضعیت کمپانی قالی شرق در روزهای جنگ جهانی اول و دوم و میانه این دو جنگ در ترکیه و روسیه و ایران و هند آمده است. (ادامه ...)
- هفته ۱۱
پیش درآمدی بر تاریخ فرش جهان
پدیدآور: علی مجابی
کتاب پیش درآمدی بر تاریخ فرش جهان در دوازده فصل به تفصیل به تاریخ فرش جهان از سلجوقیان، فاطمیان و ممالیک تا روسیه، بالکان و اسکاندیناوی می‌پردازد. در تنظیم این کتاب سعی شده است که بین مرز جغرافیایی و تاریخ فرش جهان تفاوت گذاشته شود و از آمار و ارقام کمتر استفاده شود. هم چنین با به کارگیری تصاویر رنگی در قسمت های مورد نیاز سعی شده است مفاهیم به صورت عملی‌تر در اختیار خواننده قرار گیرد. (ادامه ...)
- هفته ۱۲
پرداخت در فرش دست‌باف
پدیدآور: زهرا احمدی
کتاب پرداخت در فرش دست‌باف شامل دو بخش است. نویسنده در بخش اول کتاب با نام «مفاهیم مقدماتی» مواردی مانند خواب قالی، انواع خواب فرش، طول ساقه گره، قالی پرپشم و بلندی پرز قالی را شرح داده است. در بخش دوم کتاب نیز روش‌های مختلف قیچی کردن و پرداخت و ابزار آن آمده است. همچنین بخش انتهایی کتاب پرداخت در فرش دست‌باف واژه‌نامه انگلیسی به فارسی، فارسی به انگلیسی و فارسی به فارسی برای درک بهتر مخاطبان دارد. (ادامه ...)
- هفته ۱۳
عملیات تکمیل فرش دست‌باف
پدیدآور: علی مجابی
کتاب عملیات تکمیل فرش دست‌باف در فصل اول تا سوم مروری دارد بر مفاهیم اولیه، تاریخچه و مراحل مختلف عمیلات تکمیل فرش دست‌باف. فصل چهارم به قیچی‌کاری می‌پردازد. عملیات قبل از شور، شور، پس از شوردر فصل پنجم تا هفتم بررسی می‌شود. در فصل آخر نیز تاسیسات و مشخصات عمومی کارگاه تکمیل آمده است. (ادامه ...)
- هفته ۱۴
شناخت فرش، برخی مبانی نظری و زیرساخت‌های فکری
پدیدآور: تورج ژوله
کتاب شناخت فرش شامل دو فصل است. فصل اول کتاب در ۱۱ گفتار ازجمله پیشنیه فرش‌شناسی در جهان، سبک و مکتب در دانش فرش‌شناسی، فرش و شاهان هنردوست صفوی، کمال‌الدین بهزاد قاجار، طراحان کرمان و فرنگی‌سازی در فرش کرمان و جایگاه تجارب و سنت‌های ناآشنا در فرش‌شناسی آمده است. فصل دوم کتاب شناخت فرش بررسی و مطالعه شصت تخته فرش است که هدف از ارائه و تحلیل مختصر آن‌ها، آشنایی بیشتر با شیوه چگونه دیدن و درک بصری فرش است. عمده فرش‌هایی که در این کتاب معرفی شده‌اند از فرش‌های سلطان‌آباد، تبریز، کاشان و هریس و متعلق به اواخر قرن ۱۳ ش. و دهه اول و دوم قرن ۱۴ ش. است. تصاویر این کتاب به صورت تمام رنگی و برخی از عکس‌های منتشر شده تصاویر و اسناد قدیمی است.(ادامه ...)
- هفته ۱۵
پژوهشی در فرش ایران
پدیدآور: تورج ژوله
کتاب پژوهشی در فرش ایران در ۱۸ فصل و به هفت بخش کلی تقسیم شده است: پیشینه و تاریخ مطالعات فرش‌شناسی در جهان؛ پیشینه و تاریخ بافندگی زیرانداز در ایران؛ جایگاه رنگ و مبانی آن در طراحی و نقشه‌کشی فرش؛ نوآوری، احیا و روزآمدسازی طرح‌ها و نقشه‌های قدیمی؛ شناخت و تسلط لازم در سبک‌شناسی فرش ایران و مکاتب آن؛ جایگاه جغرافیا و جغرافیای فرش در دانش فرش‌شناسی؛ و تاثیر تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی بر فرش‌شناسی. تصاویر کتاب پژوهشی در فرش ایران به صورت تمام رنگی و برخی از عکس‌های منتشر شده تصاویر و اسناد قدیمی است.(ادامه ...)
- هفته ۱۶
تاریخ منقوش فرش همدان
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب تاریخ منقوش فرش همدان نوشته شیرین صوراسرافیل است. کتاب با کلیاتی درباره موقعیت جغرافیای و عمومی همدان آغاز می‌شود. سپس مراکز بافت فرش در مناطق مختلف ازجمله همدان، ملایر، تویسرکان، نهاوند، کبودرآهنگ و اسدآباد همراه با ویژگی‌های فرش هر منطقه معرفی می‌شود. این کتاب همچنین به طراحان فرش و آسیب‌شناسی فرش ایران می‌پردازد.(ادامه ...)
- هفته ۱۷
بر کویرهای سبز جنوب: فرش خراسان
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب بر کویرهای سبز جنوب: فرش خراسان نوشته شیرین صوراسرافیل است. کتاب با کلیاتی درباره جغرافیای تاریخی خراسان آغاز می‌شود. سپس مراکز بافت فرش در مناطق مختلف ازجمله بیرجند٬ قائن٬ خواف٬ گناباد٬ طبس، فردوس، کاشمر همراه با ویژگی‌های فرش هر منطقه معرفی می‌شود. این کتاب همچنین به فرش امروز جنوب خراسان و بافته‌های بلوچ می‌پردازد.(ادامه ...)
- هفته ۱۸
کتاب دایرةالمعارف دست‌بافته عشایری و روستایی استان کرمان نوشته عقیل سیستانی است. این دایرةالمعارف هشت جلدی است و تا کنون سه جلد آن چاپ و منتشر شده است و در این سه جلد، دست‌بافته مناطق مختلف کرمان از جمله بافت، رابر، ارزوئیه، بردسیر، شهربابک و سیرجان معرفی شده است. در این کتاب دست‌بافته‌ها و طرح‌های رایج دست‌بافته‌های عشایری و روستایی مناطق سیرجان در فصل‌های مختلف معرفی می‌شود. در این کتاب دست‌بافته‌ها و طرح‌های رایج دست‌بافته‌های ایلات و طوایف مناطق بافت، رابُر و اروزئیه در فصل‌های مختلف معرفی می‌شود. در این کتاب دست‌بافته‌ها و طرح‌های رایج دست‌بافته‌های ایلات و طوایف مناطق بردسیر و شهربابک در فصل‌های مختلف معرفی می‌شود.(ادامه ...)
- هفته ۱۹
فرش دست‌باف هویت ناشناخته
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب فرش دست‌باف هویت ناشناخته نوشته شیرین صوراسرافیل است. در این کتاب علاوه‌بر مفاهیم مهم فرش دست‌باف به اصول و مبانی ساختاری در فرش دست‌باف نیز پرداخته شده است.(ادامه ...)
- هفته ۲۰
فرش ایران؛ سیری در مراحل تکمیلی فرش
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب فرش ایران؛ سیری در مراحل تکمیلی فرش نوشته شیرین صوراسرافیل است. کلیات تاریخ فرش و سال‌های طلایی فرش در بخش نخست کتاب آمده است. سپس به طرح و رنگ فرش در بخش دوم می‌پردازد و در بخش سوم نگاهی به صنعت فرش از تولیدکننده تا بافنده دارد. بحران‌های فرش ایران در بخش چهارم مطرح می‌شود و در بخش پنجم راه‌حل‌هایی برای حل این تنگنا‌ها ارائه می‌شود. در بخش ششم نیز آموزش قالیبافی است.(ادامه ...)
- هفته ۲۱
کرمان: پنج قرن قالیبافی در کرمان
پدیدآور: طاهر صباحی
کتاب کرمان: پنج قرن قالیبافی در کرمان نوشته طاهر صباحی است. این کتاب ترجمه فارسی Cinque Secoli Di Tappeti a Kerman به زبان ایتالیایی است که در نوامبر سال ۲۰۰۵ میلادی توسط انتشارات کاپری کورنو در تورینو ایتالیا به چاپ رسیده است.
این کتاب با اشاره‌ای به تاریخ قالیبافی ایران و سرزمین‌های اطراف آن آغاز می‌شود. سپس تاریخ قالی‌های کرمان از دوره صفویه تا حال حاضر نیز بررسی شده است. نویسنده در کتاب کرمان: پنج قرن قالیبافی در کرمان به طرح‌های فرش کرمان و طراحان فرش کرمان نیز پرداخته است. همچنین قالی‌های کرمان با طرح‌های تصویری در این کتاب آمده است.(ادامه ...)
- هفته ۲۲
فرهنگ فرش دست‌باف
پدیدآور: جلال‌الدین بصام
کتاب فرهنگ فرش دست‌باف نوشته جلال‌الدین بصام از سوی بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران منتشر شده است. در این کتاب از فرش و قالی خاور نزدیک، آسیای میانه، آفریقای شمالی و آمریکا همراه با مناطق جغرافیایی و اقوام مختلف آن‌ها، بافته‌های کاربردی عشایری، روستایی و شهری، صنعت و تجارت فرش، طرح و نقش و نمادهای به کار رفته در فرش، ساختارهای فرش و منسوجات و وقایع تاریخی مهم مرتبط با این مناطق بحث شده است. این کتاب علاوه‌بر علاقه‌مندان و محققین فرش می‌تواند توسط متخصصین رشته‌های نساجی، رنگرزی، طراحی، تجارت فرش، تاریخ فرش و سایر رشته‌های هنری نیز استفاده شود.
این فرهنگ حدود ۲۲۵۰ مدخل به‌صورت دوسویه فارسی-انگلیسی و انگلیسی-فارسی دارد. در بخش انگلیسی-فارسی تعریف و توصیف اصطلاحات به طور مبسوط و در بخش فارسی-انگلیسی فقط واژه‌ها و معادل انگلیسی آن‌ها آمده است. حدود ۷۷۰ تصویر (به ازای هر سه واژه یک تصویر) نیز در این کتاب به کار رفته که بیشتر آن به‌صورت رنگی است. در تدوین این اثر از ۱۰ منبع فارسی و ۱۸۲ منبع لاتین استفاده شده است.(ادامه ...)
- هفته ۲۳
فرش سیستان
پدیدآور: علی حصوری
در کتاب فرش سیستان قالی سیستان و نقوش آن بررسی شده است. سپس بافته‌های سیستان و همسایگان آن و قالی امروز سیستان توضیح داده شده است. در انتها نیز فرهنگی از اصطلاحات رایج فرش سیستان آمده است. در بخشی از کتاب آمده است: «قالی اصیل و کهن سیستان دارای نقشه مشخصی نیست و این البته در قالی ایرانی ظاهرا چیز بعیدی است. قالی ایرانی، اگرچه نقشه‌های معینی دارد، بسیار متنوع است. بسیاری از مایه‌های قالی ایرانی در حاشیه هم به کار می‌رود؛ اما نقش‌هایی هست که صرفا در متن دیده می‌شود و آن‌ها را هرگز نمی‌توان در حاشیه دید، مثل لچک، ترنج، دستان... قالی کهن سیستانی برخلاف این است، چیزی که در آن نیست همین نقش‌های درشت، مثل لچک و ترنج است. متن این قالی با همان نقش‌هایی پر شده است که عینا در حاشیه است. گاه کار بسیار عجیبی صورت گرفته است: یک قطعه از آنچه ما حاشیه می‌شماریم در مرکز قالی قرار گرفته ولی البته قالی سیستانی به سنت کهن ایرانی وفادار مانده است.»(ادامه ...)
- هفته ۲۴
کتاب قالین؛ چکیده‌ای از تاریخ و هنر قالی بافی مشرق زمین نوشته طاهر صباحی است. این کتاب در دو جلد و چهارده فصل تالیف شده است. جلد اول شامل سه فصل است. فصل اول این کتاب با تاریخچه هنر قالیبافی در شرق و منشا بافندگی از قالی‌های سلجوقی و عثمانی تا ق‍فق‍ازی آغاز شده است. در فصل دوم قالی در سرزمین‌های شرق و غرب آمده است. دنیای قالی در ایران از آذربایجان و همدان تا اصفهان و کرمان نیز در فصل سوم کتاب قالین؛ چکیده‌ای از تاریخ و هنر قالی بافی مشرق زمین بررسی شده است. جلد دوم شامل ده فصل است. نویسنده در فصل چهارم تا دوادهم از قالیبافی ترکیه و چین تا قفقاز و هندوستان را بررسی کرده است. در انتهای کتاب نیز فرهنگ واژگان کاربردی در قالی شرقی و بافت فرش در شرق آمده است.(ادامه ...)
- هفته ۲۵
کتاب جل‌های عشایری و روستایی ایران: آرای‍ش اسب درباره پوشش‌ها و تزیینات اسب است. تناولی در این کتاب انواع مختلف جل، زین‌پوش، زین، دهنه، رکاب، پیش‌سینه و نوارهای به کار رفته در پوشش اسب را بررسی می‌کند. در کتاب جل‌های عشایری و روستایی ایران: آرای‍ش اسب از همه عشایر ایران و بسیاری از روستاها و شهرها نمونه‌های زیبایی به چاپ رسیده است. در مقدمه این کتاب تناولی از نقش اسب در فرهنگ ایران در دوران هخامنشی، ساسانی و صفوی گفته است. این کتاب با ۱۹۸ قطعه تصویری فرهنگ‌نامه مصوری است از اسب و شتر. همچنین در کتاب جل‌های عشایری و روستایی ایران: آرای‍ش اسب تناولی افزون‌بر معرفی گروهی از دست‌بافته‌های ناشناخته به مصارف و مراسم و آیین‌های آن‌ها هم پرداخته است.(ادامه ...)
- هفته ۲۶
مرمت قالی و زیرانداز
پدیدآور: بیژن اربابی
کتاب مرمت قالی و زیرانداز نوشته بیژن اربابی است. در این کتاب آشنایی با مواد اولیه و تکنیک‌های بافت و مراحل مختلف بافت بررسی شده است. در بخشی از کتاب آمده است: «بر خلاف باور عموم که کار مرمتگر را بعد از آسیب رساندن به شی شروع شده می‌پندارند، مرمتگر هنری همیشه در کنار اشیا هنری حضور دارد(وظیفه اصلی مرمتگر مراقبت دائم از اشیا و پیشگیری از فرسودگی و مرمت آن‌هاست. انجام مسئولیت‌های خطیر مرمتگر مستلزم شناخت دقیق شیوههای موثری است که به ظاهر شی و ترکیب سازنده آن صدمه می‌زند. اتخاذ تصمیم در مورد حد عملیات مرمتی، ارزیابی نیروهایی که از خارج بر اثر هنری وارد می‌شود(به منظور اتخاذ روش حفاظتی مناسب) و شناخت جامع واکنش‌های تک تک مواد در برابر آسیب ای وارده] همه جز وظایف مرمتگر و مسئول و کارشناس است). در تعریف وظایف مرمتگر، ضمن تاکید در برخورداری وی از نوانایی‌های فانی بالا مهم‌ترین وظیفه وی شناخت آسیب‌هایی است که به فرش وارد می‌شود. این کار به قدری اهمیت دارد که از درمان آسیب نیز مهم‌تر باشد.(با شناخت درست، مرمتگر می‌تواند به فرش وارد می‌شود. این کار به قدری اهمیت دارد که از زمان آسیب نیز مهم‌تر باشد. ( با شناخت درست از آسیب، مرمتگر می‌تواند شیوه درستی را در مرمت و حفاظت از شی به عمل آورد و با عدم شناخت صحیح لطمات جبران ناپذیری را به فرش وراد کند).»(ادامه ...)
- هفته ۲۷
نمکدان‌‌های شاهسونی، کردی، لری، قشقایی و اتحادیه خمسه،افشاری و دیگر عشایر کرمان، بلوچی، ورامین و... ازجمله نمکدان‌‌هایی است که در این نمکدان: دست‌بافته‌های عشایری و روستایی ایران بررسی شده‌اند. در بخشی از این کتاب آمده است: نمکدان محفظه‌‌ای است برای نگهداری و حمل نمک. این محفظه بیشتر برای چوپان‌‌ها بافته می‌شود. چوپان نمکدان را که مملو از نمک است بر دوش خود حمل می‌کند و گه گاه مشتی از آن را روی صخره‌ای در نزدیکی گله می‌ریزد تا دام‌هایی که نیاز به نمک دارند، با زبان زدن به آن، نیاز بدنی‌شان را تامین کنند.(ادامه ...)
- هفته ۲۸
کتاب شاهکارهای فرش ایران در دو جلد سال ۱۳۵۳ توسط شرکت سهامی فرش ایران منتشر شده است. در بخش نخست جلد اول کتاب طبقه‌بندی ۱۹ گانه درباره طرح فرش‌های ایران نوشته شده است. سپس ۱۰۰ قطعه فرش از فرش‌های شرکت سهامی فرش ایران در جلد اول و ۱۰۰ قطعه دیگر در جلد دوم کتاب معرفی و بررسی شده است.(ادامه ...)
- هفته ۲۹
شناخت نمونه‌هایی از فرش ایران
پدیدآور: تورج ژوله، علی حصوری و جعفر پاکدست
کتاب شناخت نمونه‌هایی از فرش ایران نوشته تورج ژوله است. نویسنده در متن نخست کتاب تاریخ صد ساله فرش ایران را از سال ۱۲۶۴ تا ۱۳۶۴ هجری قمری بررسی کرده است. در بخش دوم کتاب حدود ۱۰۰ فرش از فرش‌های شرکت سهامی فرش ایران معرفی و شرح شده است. شرح فرش‌ها نیز نوشته علی حصوری و جعفر پاکدست است. (ادامه ...)
- هفته ۳۰
فرش ایران؛ افتتاح موزه فرش در تهران
پدیدآور: سیاوش آزادی
کتاب فرش ایران نوشته سیاوش آزادی است. این کتاب به مناسبت افتتاح موزه فرش ایران با عکس‌هایی از کامران عدل منتشر شده است. در این کتاب ۴۰ فرش از فرش‌های کاشان، تبریز، کرمان، افشار و بیرجند آمده است. در هر فرشی طرح حاشیه و متن، جنس تاروپود و پرز، نوع گره، کیفیت، سر فرش و ته فرش، کنار فرش و رنگ‌های فرش بررسی شده است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «متن فرش متقارن یا نامتقارن: متقارن نقشی است که در چهار قسمت فرش تکرار شده باشد. نامتقارن حداکثر در دو طرف فرش تکرار می‌شود و تقارن دارد. نقش‌هایی که از یک یا چند واحد یا عنصر تشکیل شده‌اند و تکرار می‌گردند به نقشه‌های تکراری معروفند و در حقیقت نقش اصلی منسوجات از این طرح‌ها گرفته شده‌اند و می‌توان ادامه آن‌ها را تا بی‌نهایت دید که فقط به وسیله حاشیه‌ها محدود گردیده‌اند. در این‌جا مقصوداز نقش تکراری استفاده از آن‌ها در قطعات مختلف نمی‌باشد بلکه نقش برگردان است.»(ادامه ...)
- هفته ۳۱
فرش‌های کردی ۱: کردستان
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب فرش‌های کردی ۱: کردستان نوشته شیرین صوراسرافیل است. در فصل اول کتاب موقعیت جغرافیایی استان کردستان آمده است. فصل دوم کتاب به ویژگی‌های عمومی و فنی فرش استان کردستان ازجمله سنندج، کامیاران، مریوان، بیجار، قروه، دهگلان، سقز، بانه، دیوان‌دره، تکاب افشار پرداخته است. فصل سوم کتاب به آینده فرش کردستان پرداخته است.(ادامه ...)
- هفته ۳۲
طراحان بزرگ فرش ایران
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب طراحان بزرگ فرش ایران نوشته شیرین صوراسرافیل است. این کتاب در بخش نخست نظری دارد به هنرهای تزیینی و تصویری تا پایان عصر صفوی و در بخش دوم گذری بر هنرهای تزیینی تا پایان عصر قاجار و رشد قالیبافی دارد. آغاز عصری نو با حضور کمال‌الملک در بخش سوم آغاز می‌شود. در بخش چهارم به طراحی فرش در ایران می‌پردازد و در بخش پنجم طراحان فرش در مشهد، تهران، تبریز، کرمان، اصفهان و کرمان معرفی می‌شوند.(ادامه ...)
- هفته ۳۳
فرش نایین
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب فرش نایین نوشته شیرین صوراسرافیل است. کتاب با کلیاتی درباره موقعیت اجتماعی و اقتصادی نایین آغاز می‌شود. سپس مراکز بافت فرش در مناطق مختلف ازجمله نایین، خور، بیابانک، جندق، حومه اصفهان همراه با ویژگی‌های فرش هر منطقه معرفی می‌شود. این کتاب همچنین به طراحان فرش نایین و فرش امروز نایین می‌پردازد.(ادامه ...)
- هفته ۳۴
برگی از قالی خراسان
پدیدآور: تورج ژوله
کتاب برگی از قالی خراسان به تاریخ فرش و فرشبافی ایران با نگاهی بر سابقه آن در خراسان می‌پردازد. نویسنده در این کتاب به جغرافیای قالیبافی در خراسان ازجمله نیشابور، کاشمر، تربت‌حیدریه، تربت‌جام، گناباد، فردوس، اعراب خراسان، طبس، بیرجند، مشهد، قوچان، شیروان، درگز، بجنورد و سبزوار می‌پردازد.(ادامه ...)
- هفته ۳۵
دست‌بافت‌های عشایری و روستایی فارس
پدیدآور: سیروس پرهام
کتاب دست‌بافت‌های عشایری و روستایی فارس نوشته سیروس پرهام با همکاری سیاوش آزادی است. این کتاب در سه بخش کلی بافندگی و بافندگان خطه فارس، ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی ایل قشقایی، و قالی قشقایی آمده است. نویسنده در بخش سوم کتاب نقش‌های قالی قشقایی را همراه با تصاویر بررسی کرده است.(ادامه ...)
- هفته ۳۶
سفرنامه حاجی مهندس (سفرنامه فرش)
پدیدآور: علی حصوری
سفرنامه حاجی مهندس (سفرنامه فرش) نوشته علی حصوری است. این کتاب افزون‌بر مقدمه یا بخش آغازین نسبتا طولانی، در دو بخش کلی نگاشته شده است. بخش نخست که با نام «شرق ایران» کار شده است، حاصل تحقیقات و مستندات حصوری از فرش دست‌باف خراسان، خراسان امروز، نیشابور، کردهای خراسان، ترکمنان، ارجب برخوان، شرق خراسان، سیستان، کرمان، سمنان، کاشان، مجموعه یزد و اصفهان است. «غرب ایران» عنوان بخش دوم است که حصوری از تجربیات سفر خود در باب فرش دست‌باف، بازمانده فرش طبری، تهران، تبریز، هشترود، زنگان، کردستان، قزوین، همدان، سنت لری در چهارمحال و بختیاری، سمیرم فارس، شیراز و قشقایی‌ها سخن گفته است و افزون‌بر تاریخ فرش در این مناطق و شهرها به انواع فرش‌های هر منطقه و تاریخچه آن‌ها نیز پرداخته است.(ادامه ...)
- هفته ۳۷
قالی ایران
پدیدآور: سسیل ادواردز
سسیل ادواردز در سن سی سالگی به ایران مسافرت کرد تا خود بر تولید قالی نظارت داشته باشد. او و همسرش سیزده سال در همدان به سر بردند. در این فاصله شرکت بیکرز توسعه یافت و به‌صورت یک شرکت بین المللی در آمد و نام تولیدکنندگان قالی مشرق زمین را بر خود نهاد. در این هنگام سسیل ادواردز برای بهتر اداره کردن شرکت مزبور به انگلستان رفت و سرانجام در سال ۱۹۴۸ برای اولین بار به اتفاق همسرش به ایران آمد تا نتیجه مطالعات و پژوهش‌های چندین ساله خود را درباره این صنعت ملی یعنی قالیبافی طی اقامت یک‌ساله در این کشور و بازدید از همه مراکز بافندگی ایران تکمیل نماید و مقدمات تالیف کتاب حاضر را فراهم کند. در بازگشت شروع به نگارش کتاب قالی ایران کرد و آن را به چاپخانه فرستاد. نویسنده کتاب در چهار فصل نخست کتاب به گذشته قالی ایران، حرفه قالیبافی و رنگرزی پرداخته است. مناطق قالیبافی ایران ازجمله تبریز، هریس، زنجان، همدان، ملایر، کردستان، اراک، ترکمن، بلوچ، کرمان، یزد، اصفهان در فصل‌های ششم تا شانزدهم بررسی شده است. همچنین آینده صنعت قالیبافی در ایران در آخر کتاب آمده است.(ادامه ...)
- هفته ۳۸
کتاب شاهسون: مروری بر دست‌بافته‌های عشایر شاهسون ترجمه فارسی کتابی است با نام Shahsavan Jajim نوشته طاهر صباحی که در سال ۱۹۹۹ میلادی به زبان‌های ایتالیایی و انگلیسی توسط انتشارات موزموچی آوستا در ایتالیا به چاپ رسیده و طی سال‌های ۱۳۹۳-۱۳۹۵ توسط نویسنده بازنگری و با اصطلاحات و تصویرهای جدیدی چاپ شده است. کتاب شاهسون: مروری بر دست‌بافته‌های عشایر شاهسون با نگاهی به ریشه‌های تاریخی ایل شاهسون و بررسی مناطق استقرار آنان تلاش داشته تا ضمن معرفی دست‌بافته‌های این مردمان به آداب و رسوم آنان نیز توجه کند. اغلب تصاویر کتاب از آرشیو نویسنده، موزه‌ها یا حراجی‌های معتبر جهان گردآوری شده است. این کتاب به دو زبان فارسی و انگلیسی است.(ادامه ...)
- هفته ۳۹
شاهکارهای فرشبافی فارس
پدیدآور: سیروس پرهام
کتاب شاهکارهای فرشبافی فارس نوشته سیروس پرهام است. کتاب شاهکارهای فرشبافی فارس این کتاب در سه بخش کلی تاریخچه فرشبافی فارس، گلیم و گبه قشقایی آمده است. نویسنده در این کتاب ۱۱۷ نمونه تمام رنگی از قالی، قالیچه، گبه و گلیم آورده است که ویژگی‌های نقش‌پردازی و رنگ‌آمیزی هر یک را نیز شرح داده است.(ادامه ...)
- هفته ۴۰
۹۶ سال دانش مکتوب فرش ایران
پدیدآور: جلال‌الدین بصام
کتاب ۹۶ سال دانش مکتوب فرش ایران (۱۳۹۳-۱۲۹۸ هجری‌شمسی) فهرست مطالب کتب و چکیده مقالات، پایان‌نامه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی نوشته سیدجلال‌الدین بصام است. این کتاب ۹۶ سال دانش مکتوب فرش ایران از سال ۱۲۹۸ تا ۱۳۹۳ هجری شمسی را شامل می‌شود. منابع علمی این مجموعه شامل چکیده و فهرست مطالب ۲۱۵۴ سند علمی است که تا پایان سال ۱۳۹۴ بررسی شده‌اند. این اسناد شامل کتاب، مقاله‌های ارائه شده در کنفراس‌ها و همایش‌ها، پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکترا، مقاله‌های تخصصی و علمی و پژوهشی و طرح‌های تحقیقاتی است.(ادامه ...)
- هفته ۴۱
کتاب گلیم: چکیده‌ای از تاریخ و هنر تخت‌بافته‌های شرقی ترجمه فارسی کتاب Kilim: Tessuti Piani dOriente نوشته طاهر صباحی است که در نوامبر سال ۲۰۰۹ میلادی به زبان ايتاليايی منتشر شده است. در کتاب گلیم: چکیده‌ای از تاریخ و هنر تخت‌بافته‌های شرقی ضمن معرفی اسناد تاریخی و باستان‌شناسی گلیم و تخت‌بافته‌ها، انواع و کاربردهای گلیم بررسی شده است. در این کتاب گلیم و تخت‌بافته‌های مناطق مختلف ایران، ترکیه، قفقاز، آسیای مرکزی، هندوستان و منطقه مدیترانه معرفی شده است. همچنین در این کتاب طرح و نقش، مواد اولیه، رنگ و رنگرزی، ابزار و تکنیک‌های بافت، مرمت و نگهداری گلیم و تخت‌بافته‌های شرقی آمده است.(ادامه ...)
- هفته ۴۲
کتاب کرمان: پنج قرن قالیبافی در کرمان نوشته طاهر صباحی است. این کتاب ترجمه فارسی Cinque Secoli Di Tappeti a Kerman به زبان ایتالیایی است که در نوامبر سال ۲۰۰۵ میلادی توسط انتشارات کاپری کورنو در تورینو ایتالیا به چاپ رسیده است. این کتاب با اشاره‌ای به تاریخ قالیبافی ایران و سرزمین‌های اطراف آن آغاز می‌شود. سپس تاریخ قالی‌های کرمان از دوره صفویه تا حال حاضر نیز بررسی شده است. نویسنده در کتاب کرمان: پنج قرن قالیبافی در کرمان به طرح‌های فرش کرمان و طراحان فرش کرمان نیز پرداخته است. همچنین قالی‌های کرمان با طرح‌های تصویری در این کتاب آمده است..(ادامه ...)
- هفته ۴۳
کتاب قشقایی: مروری بر دست‌بافته‌های عشایر قشقایی نوشته طاهر صباحی است. نویسنده در این کتاب تاریخ عشایر فارس و جغرافیای منطقه را بررسی می‌کند. در بخش‌های بعدی نیز هنر بافندگی و تنوع محصولات ازجمله قالی، واگیره، ظرف‌بافته، پوشش و تزیینات حیوانات باری و سواری، گبه، گلیم و جاجیم آمده است.(ادامه ...)
- هفته ۴۴
فرش‌های کردی ۲: کرمانشاه
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب فرش‌های کردی ۲: کرمانشاه نوشته شیرین صوراسرافیل است. در فصل اول کتاب موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاهان آمده است. نویسنده در فصل دوم به ویژگی‌های عمومی و فنی فرش استان کرمانشاهان ازجمله کرمانشاه، هرسین، سنقر کلیائی، کنگاور، اسلام‌آباد، سرپل ذهاب، قصر شیرین و پاوه پرداخته است. در فصل سوم کتاب به نیز گذشته، حال و آینده فرش کرمانشاهان می‌پردازد.(ادامه ...)
- هفته ۴۵
مقدمه‌ای بر شناخت قالی ایران
پدیدآور: جواد یساولی
کتاب مقدمه‌ای بر شناخت قالی ایران نوشته جواد یساولی است. نویسنده در این کتاب مواد و ابزار، رنگرزی، طراحی، شیوههای بافت، رف‍و، رون‍د صادرات و ب‍ازاره‍ای جهانی، و ت‍ول‍ی‍دات شهری و روستایی را بررسی کرده است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «حرفه سنتی قالیبافی به استثنای صفحات شمالی ایران، همواره در سراسر کشور مورد توجه بوده است، لیکن در شهرهای مهمی مثل کاشان، تبریز، اراک، کرمان، همدان، اصفهان، مشهد و قم دارای اهمیت بیشتری است به‌طوری‌که بیش از نیمی از تولید همه قالی‌هالی ایران را در شهرهای یادشده به خود اختصاص داده‌اند. تمرکز قالیبافی در این شهرها، صرف‌نظر از ملاحظات تاریخی و بروز تهاجمات پیوسته به واسطه بهره‌مندی از ویژگی‌های خاص اقلیمی و وجود مراتع وسیع و نزدیکی این شهرها به مراکز پرورش دام و تولید پشم بوده است، بااین‌حال، حرفه قالیبافی در کشورمان همواره به‌عنوان صنعتی روستایی مدنظر بوده است.» (ادامه ...)
- هفته ۴۶
تاریخ فرش؛ سیر تحول و تطور فرشبافی ایران
پدیدآور: فضل‌الله حشمتی رضوی
کتاب تاریخ فرش نوشته فضل‌الله حشمتی رضوی است. این کتاب به بررسی تاریخ فرش از زمان تهمورث در عصر پیش از تاریخ تا دوره معاصر اختصاص دارد. نویسنده پس از بررسی تاریخ فرش در دوران اسطوره‌ای، به دوران باستانی یعنی مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان می‌پردازد. سپس سده‌های نخستین دوران اسلامی یعنی فتح ایران و خلافت امویان و عباسیان و نیز حکومت‌های ترکان غزنوی، سلجوقی و خوارزمشاهی را تشریح و موضوع فرش را در این دوره‌ها پی می‌گیرد. وی پس از بررسی تاریخ میانه ایران که به حمله مغول و حکومت ایلخانان و تیموریان اختصاص دارد به تاریخ جدید ایران یعنی آغاز عصر صفویان می‌رسد. نویسنده در ادامه تاریخ فرش و قالیبافی را در دوره افشار، زند، قاجار (آغاز راه‌اندازی شرکت‌های قالیبافی چندملیتی)، پهلوی و عصر جمهوری اسلامی بررسی می‌کند.(ادامه ...)
- هفته ۴۷
قالیچه‌های تصویری ایران
پدیدآور: پرویز تناولی
تناولی در کتاب کتاب قالیچه‌های تصویری ایران درباره پادشاهان، داستان‌های حماسی و عشقی از ادبیات کلاسیک ایران، موضوع‌های مذهبی و داستان‌های قرآن، دراویش و صوفی‌گری، ارامنه، عشایر، زنان زیبا، جانوران توضیح داده است. سپس شناخت و ساختار و تصاویری از قالیچه‌های تصویری آمده است. (ادامه ...)
- هفته ۴۸
در کتاب دست‌بافت‌های روستایی و عشایری ورامین نیز شامل ۸۱ تصویر از دست‌بافت‌های روستایی و عشایری ورامین است. این دست‌بافت‌ها انواع قالیچه، گلیم، روکرسی، سفره، خورجین، مفرش، نمکدان، پوشش‌های اسب و شتر را شامل می‌شوند. اطلاعات هر دست‌بافته شامل تاریخ تهیه، ویژگی‌ها و ابعاد آن به زبان انگلیسی درج شده است.(ادامه ...)
- هفته ۴۹
گبه هنر زیر پا
پدیدآور: پرویز تناولی
در کتاب گبه هنر زیر پا مباحثی چون پیشینه و زیرساخت گبه، سرزمین بافندگان گبه و طرح و ترکیب‌بندی گبه، گبه پتویی یا گبه دو طرفه، گبه‌های دو طرفه و الگوهای مربوط به گبه فراهم آمده است. در بخش دوم نیز اطلاعاتی درباره گبه و گبه‌بافی به زبان انگلیسی آورده شده است. این کتاب مصور با تصاویری از انواع گبه همراه است.(ادامه ...)
- هفته ۵۰
سفره‌های کامو
پدیدآور: پرویز تناولی
در بخشی از کتاب سفره‌های کامو آمده است: مطمئنم که زنان کامویی وقتی این سفره‌ها را می‌بافته‌اند، هرگز به فروش آن نمی‌اندیشیده‌اند. این‌ها برایشان بافته‌ای شخصی بوده که در خلوت و تنهایی آن‌ها را می‌بافته‌اند و نگران خرده‌گیری اطرافیان هم نبوده‌اند. پس از اتمام بافت هم، چون جای سفره در گوشه‌ای در نزدیکی تنور یا در پس پرده‌ای بوده و تنها هنگام پخت نان یا صرف غذا گسترده می‌شده-که در این مدت کوتاه نیز نقشش پوشیده از از آرد و چانه‌های خمیر، یا قطعات نان بوده- لذا توجه کسی را جلب نمی‌کرده است.(ادامه ...)
- هفته ۵۱
تناولی در بخش نخست کتاب افشار دست‌بافت‌های ایلات جنوب شرقی ایران به سابقه تاريخی و موقعيت جغرافيايی، بومی و مردم‌شناسی افشارها پرداخته شده است. در ادامه مشخصات کلی فرش افشار و ورود نام فرش افشار به ادبيات فرش آمده است. مشخصات تاريخی، سير تحول و انواع فرش‌های افشارها، ابعاد فنی و تکنيکی و وضعيت توليد، تجارت و صادرات آن در دوره‌های تاريخی نیز بررسی شده است.
معرفی هريک از مناطق افشارباف کرمان نظير سيرجان، بافت و اقطاع، بردسير، شهر بابک و دهج، جيرفت، کوهی و اسفندقه بخش ديگری از اين کتاب را تشکيل داده است. سپس انواع مختلف دست‌بافته‌های افشار نظير مفرش، زيراندازهای تخت‌باف، سفره، خرجين، نمکدان، پوشش‌های اسب و... بررسی شده است. پايان بخش کتاب ۱۰۵ تصوير از فرش‌ها و ساير دست‌بافته‌های افشاری است که توضيحاتی ازجمله محل بافت، اندازه، قدمت، نقش و رنگ آن ارائه می‌دهد.(ادامه ...)
- هفته ۵۲
تاچههای چهارمحال
پدیدآور: پرویز تناولی
کتاب تاچههای چهارمحال درباره تاچههای چهارمحال است که تا سال‌های اخیر ناشناخته بودند. نویسنده در این کتاب "تاچه" را معرفی می‌کند که نوعی بافته (خورجین) روستاییان چهارمحال بختیاری است. در سال ۱۳۷۲ تناولی برای نخستین بار آن‌ها را در هفتمین کنفرانس بین‌المللی فرش‌های مشرق زمین هامبورگ معرفی کرد. در کتاب تاچههای چهارمحال نویسنده به معرفی پنجاه تاچه با طرح‌های متفاوت متعلق به روستاهای مختلف چهارمحال پرداخته است. همچنین ساختار آن‌ها، خاستگاهشان و ریشه‌های نمادین تاچه را بررسی کرده است. در قسمت نخست کتاب درباره تاریخچه، طرح و نقشه، مناطق تاچه‌بافی و نماد و معنای تاچه توضیح داده می‌شود. قسمت دوم کتاب حاوی تصاویر متعددی از انواع تاچه است..(ادامه ...)
- هفته ۵۳
فرش نایین
پدیدآور: شیرین صوراسرافیل
کتاب فرش نایین نوشته شیرین صوراسرافیل است. کتاب با کلیاتی درباره موقعیت اجتماعی و اقتصادی نایین آغاز می‌شود. سپس مراکز بافت فرش در مناطق مختلف ازجمله نایین، خور، بیابانک، جندق، حومه اصفهان همراه با ویژگی‌های فرش هر منطقه معرفی می‌شود. این کتاب همچنین به طراحان فرش نایین و فرش امروز نایین می‌پردازد.(ادامه ...)