تغییرات

{{ب|خونت برای قالی سلطان بریختند|ابله چرا نخسبی بر بوریای خویش}}

{{ب|خونت برای قالی سلطان بریختند|ابله چرا نخسبی بر بوریای خویش}}

{{پایان شعر}}

{{پایان شعر}}

و سپس نیز زینت‌بخش زندگانی‌های اشرافی گردید. ازاین‌جهت پس از سقوط سلطنت باشکوه صفویه، بافتن قالی‌های ابریشمی و زربفت هم در کاشان چنان متروک گردید که تا پایان قرن سیزدهم هجری به دست فراموشی سپرده شد. چه آنکه علاوه بر آشوب و آشفتگی‌های ممتدی که سرتاسر ایران را به هرج‌ومرج افکنده بود، شهر کاشان به‌خصوص بر اثر خرابی و تلفات زلزله شدید سال 1192 و به دنبال آن هم از قحطی و امراض مسری و فقر و بینوایی ازپادرآمده و با وضع دل‌خراشی به سر می‌برد. ولی در همان حال و احوال هم بافندگان هنرمند آن شهر به اقتضای زمان، صنایع باستانی خود را یکی بعد از دیگری به راه انداختند. چنانکه سر جان ملکم انگلیسی که آن ایام کاشان را با وضع خراب و ویرانی دیده و اظهار تأسف کرده است بااین‌حال درباره صنایع آن می‌گوید: «ابریشم و قالی کاشان اشتهار دارد. محصول ابریشم کاشان بلافاصله بعد از رشت قرار دارد. از مخمل و سایر منسوجات اروپا در این شهر به بهترین نحوی تقلید شده است چه مردم این شهر صنعت‌کار، هنرمند و اهل ذوق هستند.»<br>

و سپس نیز زینت‌بخش زندگانی‌های اشرافی گردید. ازاین‌جهت پس از سقوط سلطنت باشکوه صفویه، بافتن قالی‌های ابریشمی و زربفت هم در کاشان چنان متروک گردید که تا پایان قرن سیزدهم هجری به دست فراموشی سپرده شد. چه آنکه علاوه بر آشوب و آشفتگی‌های ممتدی که سرتاسر ایران را به هرج‌ومرج افکنده بود، شهر کاشان به‌خصوص بر اثر خرابی و تلفات زلزله شدید سال ۱۱۹۲ و به دنبال آن هم از قحطی و امراض مسری و فقر و بینوایی ازپادرآمده و با وضع دل‌خراشی به سر می‌برد. ولی در همان حال و احوال هم بافندگان هنرمند آن شهر به اقتضای زمان، صنایع باستانی خود را یکی بعد از دیگری به راه انداختند. چنانکه سر جان ملکم انگلیسی که آن ایام کاشان را با وضع خراب و ویرانی دیده و اظهار تأسف کرده است بااین‌حال درباره صنایع آن می‌گوید: «ابریشم و قالی کاشان اشتهار دارد. محصول ابریشم کاشان بلافاصله بعد از رشت قرار دارد. از مخمل و سایر منسوجات اروپا در این شهر به بهترین نحوی تقلید شده است چه مردم این شهر صنعت‌کار، هنرمند و اهل ذوق هستند.»<br>

ولتر فیلسوف و نویسنده بزرگ قرن هیجدهم فرانسه در یکی از آثار خود به نام «ایران یک کانون جاودان فرهنگ و هنر» کاشان را با شهر صنعتی لیون فرانسه که مرکز صنایع مهم نساجی ابریشمی فرانسه است برابر و همدوش شمرده.<br>

ولتر فیلسوف و نویسنده بزرگ قرن هیجدهم فرانسه در یکی از آثار خود به نام «ایران یک کانون جاودان فرهنگ و هنر» کاشان را با شهر صنعتی لیون فرانسه که مرکز صنایع مهم نساجی ابریشمی فرانسه است برابر و همدوش شمرده.<br>

در اواسط قرن سیزدهم هجری بافندگان کاشان پارچه نوظهوری بافته بودند که کتاب گنج شایگان تألیف آقای جمال‌زاده درباره آن می‌نویسد: «در کاشان یک نوع پارچه دیگر نیز می‌بافند موسوم به «دارایی» که به مناسبت نقش‌های شعله مانندش دارای مرغوبیت زیادی است و دیگری شال‌های کاشان مشهور به شال‌های حسینقلی خانی مشهورترین شال‌های ایران است و بر تمام منسوجاتی که در ایران بافته می‌شود از حیث صنعت برتری دارد و حسینقلی خان اسم نقاش مشهوری بوده است.»<br>

در اواسط قرن سیزدهم هجری بافندگان کاشان پارچه نوظهوری بافته بودند که کتاب گنج شایگان تألیف آقای جمال‌زاده درباره آن می‌نویسد: «در کاشان یک نوع پارچه دیگر نیز می‌بافند موسوم به «دارایی» که به مناسبت نقش‌های شعله مانندش دارای مرغوبیت زیادی است و دیگری شال‌های کاشان مشهور به شال‌های حسینقلی خانی مشهورترین شال‌های ایران است و بر تمام منسوجاتی که در ایران بافته می‌شود از حیث صنعت برتری دارد و حسینقلی خان اسم نقاش مشهوری بوده است.»<br>

این غفلت و نادانی یا خرابکاری در بازار عمومی فرش ایران انعکاس نامطلوبی بخشید ازجمله لرد گرزن دراین‌باره چنین اظهار عقیده کرده:<br>

این غفلت و نادانی یا خرابکاری در بازار عمومی فرش ایران انعکاس نامطلوبی بخشید ازجمله لرد گرزن دراین‌باره چنین اظهار عقیده کرده:<br>

«از آثار صنایع‌دستی ایران یگانه چیز قابل‌توجه قالی است. این متاع نفیس را سابقاً با نقشه‌های زیبای شرقی و رنگ‌های طبیعی نباتی تهیه می‌کردند و برای قصرهای مجلل انگلستان، امریکا و فرانسه اسباب زینت بود؛ اما چند سالی است که رنگ مصنوعی آنیلین و نقشه‌های یکنواخت فرنگی، قالی ایران را زمین زده است اگرچه از طرف دولت ایران برای جلوگیری از این مفاسد اقداماتی می‌شود.»<br>

«از آثار صنایع‌دستی ایران یگانه چیز قابل‌توجه قالی است. این متاع نفیس را سابقاً با نقشه‌های زیبای شرقی و رنگ‌های طبیعی نباتی تهیه می‌کردند و برای قصرهای مجلل انگلستان، امریکا و فرانسه اسباب زینت بود؛ اما چند سالی است که رنگ مصنوعی آنیلین و نقشه‌های یکنواخت فرنگی، قالی ایران را زمین زده است اگرچه از طرف دولت ایران برای جلوگیری از این مفاسد اقداماتی می‌شود.»<br>

دولت ابتدا ورود جوهرهای آنیلین را قدغن نمود و سپس نیز به پیشنهاد مستشاران بلژیکی، اداره گمرک، صدور قالی‌های جوهری را ممنوع ساخت ولی در سال 1330 قمری صادرات آن‌ها را با پرداخت سه درصد عوارض گمرکی آزاد گذارد و یک سال بعد این عوارض به شش درصد افزایش یافت و کلاس مخصوصی هم برای آموختن طرز رنگرزی‌های علمی و شناختن رنگ‌های اصل و شیمیایی و جوهر در اداره کل گمرک دایر گردید. این بحران هنوز برطرف نشده بود که به واسطه درگیر شدن جنگ جهانی اول و بسته شدن راه‌های بازرگانی معاملات قالی با خارجه یک‌باره راکد و بی‌رونق گردید. پس‌ازآن نیز بر اثر تلفات قحطی و مجاعه و امراض مسری دستگاه نوبنیاد قالی‌بافی کاشان چنان از کار افتاد که قالی‌های ابریشمی و کرکی را نصف و نیمه و ناتمام از کارگاه‌ها بریده به ثمن بخس فروخته شد و آن‌ها را به مصرف زین‌وبرگ اسبان و تشک و پالون چهارپایان رسانیدند.<br>

دولت ابتدا ورود جوهرهای آنیلین را قدغن نمود و سپس نیز به پیشنهاد مستشاران بلژیکی، اداره گمرک، صدور قالی‌های جوهری را ممنوع ساخت ولی در سال ۱۳۳۰ قمری صادرات آن‌ها را با پرداخت سه درصد عوارض گمرکی آزاد گذارد و یک سال بعد این عوارض به شش درصد افزایش یافت و کلاس مخصوصی هم برای آموختن طرز رنگرزی‌های علمی و شناختن رنگ‌های اصل و شیمیایی و جوهر در اداره کل گمرک دایر گردید. این بحران هنوز برطرف نشده بود که به واسطه درگیر شدن جنگ جهانی اول و بسته شدن راه‌های بازرگانی معاملات قالی با خارجه یک‌باره راکد و بی‌رونق گردید. پس‌ازآن نیز بر اثر تلفات قحطی و مجاعه و امراض مسری دستگاه نوبنیاد قالی‌بافی کاشان چنان از کار افتاد که قالی‌های ابریشمی و کرکی را نصف و نیمه و ناتمام از کارگاه‌ها بریده به ثمن بخس فروخته شد و آن‌ها را به مصرف زین‌وبرگ اسبان و تشک و پالون چهارپایان رسانیدند.<br>

از بافندگان نامی آن دوره، قالی‌های این اشخاص ممتاز و به‌خوبی شهرت یافته بود. حاجی سید محمد مدیر علوی، حاجی محمدعلی فرشچی، حاجی محمدحسین سمسار، حاجی حسینعلی فرشچی.

از بافندگان نامی آن دوره، قالی‌های این اشخاص ممتاز و به‌خوبی شهرت یافته بود. حاجی سید محمد مدیر علوی، حاجی محمدعلی فرشچی، حاجی محمدحسین سمسار، حاجی حسینعلی فرشچی.

آغاز دوره جدید قالی‌بافی و قالی‌های آمریکایی پسند:<br>

آغاز دوره جدید قالی‌بافی و قالی‌های آمریکایی پسند:<br>