تغییرات

دولت ابتدا ورود جوهرهای آنیلین را قدغن نمود و سپس نیز به پیشنهاد مستشاران بلژیکی، اداره گمرک، صدور قالی‌های جوهری را ممنوع ساخت ولی در سال ۱۳۳۰ قمری صادرات آن‌ها را با پرداخت سه درصد عوارض گمرکی آزاد گذارد و یک سال بعد این عوارض به شش درصد افزایش یافت و کلاس مخصوصی هم برای آموختن طرز رنگرزی‌های علمی و شناختن رنگ‌های اصل و شیمیایی و جوهر در اداره کل گمرک دایر گردید. این بحران هنوز برطرف نشده بود که به واسطه درگیر شدن جنگ جهانی اول و بسته شدن راه‌های بازرگانی معاملات قالی با خارجه یک‌باره راکد و بی‌رونق گردید. پس‌ازآن نیز بر اثر تلفات قحطی و مجاعه و امراض مسری دستگاه نوبنیاد قالی‌بافی کاشان چنان از کار افتاد که قالی‌های ابریشمی و کرکی را نصف و نیمه و ناتمام از کارگاه‌ها بریده به ثمن بخس فروخته شد و آن‌ها را به مصرف زین‌وبرگ اسبان و تشک و پالون چهارپایان رسانیدند.<br>

دولت ابتدا ورود جوهرهای آنیلین را قدغن نمود و سپس نیز به پیشنهاد مستشاران بلژیکی، اداره گمرک، صدور قالی‌های جوهری را ممنوع ساخت ولی در سال ۱۳۳۰ قمری صادرات آن‌ها را با پرداخت سه درصد عوارض گمرکی آزاد گذارد و یک سال بعد این عوارض به شش درصد افزایش یافت و کلاس مخصوصی هم برای آموختن طرز رنگرزی‌های علمی و شناختن رنگ‌های اصل و شیمیایی و جوهر در اداره کل گمرک دایر گردید. این بحران هنوز برطرف نشده بود که به واسطه درگیر شدن جنگ جهانی اول و بسته شدن راه‌های بازرگانی معاملات قالی با خارجه یک‌باره راکد و بی‌رونق گردید. پس‌ازآن نیز بر اثر تلفات قحطی و مجاعه و امراض مسری دستگاه نوبنیاد قالی‌بافی کاشان چنان از کار افتاد که قالی‌های ابریشمی و کرکی را نصف و نیمه و ناتمام از کارگاه‌ها بریده به ثمن بخس فروخته شد و آن‌ها را به مصرف زین‌وبرگ اسبان و تشک و پالون چهارپایان رسانیدند.<br>

از بافندگان نامی آن دوره، قالی‌های این اشخاص ممتاز و به‌خوبی شهرت یافته بود. حاجی سید محمد مدیر علوی، حاجی محمدعلی فرشچی، حاجی محمدحسین سمسار، حاجی حسینعلی فرشچی.

از بافندگان نامی آن دوره، قالی‌های این اشخاص ممتاز و به‌خوبی شهرت یافته بود. حاجی سید محمد مدیر علوی، حاجی محمدعلی فرشچی، حاجی محمدحسین سمسار، حاجی حسینعلی فرشچی.

آغاز دوره جدید قالی‌بافی و قالی‌های آمریکایی پسند:<br>

==آغاز دوره جدید قالی‌بافی و قالی‌های آمریکایی پسند==

در پایان جنگ جهانی اول چون کشورهای اروپا گرفتار بحران‌های اقتصادی عواقب جنگ بودند فقط کمپانی‌های فرش‌فروشی آمریکایی که پیش از جنگ قالی ایران را در بازارهای اسلامبول و لندن تهیه می‌کردند برای خرید آن به‌طور مستقیم متوجه به ایران شدند و در مراکز مهم قالی‌بافی نمایندگی‌های مخصوصی دایر کردند تا کلیه مراحل قالی‌بافی طبق دستور و زیر نظر آن‌ها انجام پذیرد.<br>

در پایان جنگ جهانی اول چون کشورهای اروپا گرفتار بحران‌های اقتصادی عواقب جنگ بودند فقط کمپانی‌های فرش‌فروشی آمریکایی که پیش از جنگ قالی ایران را در بازارهای اسلامبول و لندن تهیه می‌کردند برای خرید آن به‌طور مستقیم متوجه به ایران شدند و در مراکز مهم قالی‌بافی نمایندگی‌های مخصوصی دایر کردند تا کلیه مراحل قالی‌بافی طبق دستور و زیر نظر آن‌ها انجام پذیرد.<br>

این عاملین کمپانی‌های آمریکایی که تعداد آن‌ها در کاشان بالغ بر پانزده مؤسسه مستقل می‌گردیدند درحالی‌که تا حدی موجب ترقی و رونق بخشیدن به این کسب‌وکار و پیشرفت‌های صنعتی و بازرگانی قالی‌بافی بودند به‌طوری‌که اشتغال به آن از حدود شهر تجاوز نموده برای نخستین بار تا دهستان‌ها و مزارع دوردست هم معمول گردید ولی چون که فقط پیرو سود آنی و عاجل خود بودند طرز کارشان به شکست و زیان صنعت قالی می‌انجامید؛ زیرا در اصول و ارکان آن مداخله و اعمال‌نظرهایی می‌نمودند که هر چند سود و سهولت کار را برای کارگران فنی اعم از بافنده و نقاش و رنگرز و مقاطعه‌کار را هم در برداشت ولی بالمال اعتبار این صنعت تاریخی را متزلزل می‌ساخت به علت آنکه: ازجمله چهار عامل اصلی قالی یعنی پشم ـ نقشه ـ رنگ و بافت، در سه رکن آنکه رنگ و نقشه و بافت بود تغییراتی دادند که اصالت صنعتی و جنبه هنری و صبغه ایرانی بودن او را از بین می‌برد.<br>

این عاملین کمپانی‌های آمریکایی که تعداد آن‌ها در کاشان بالغ بر پانزده مؤسسه مستقل می‌گردیدند درحالی‌که تا حدی موجب ترقی و رونق بخشیدن به این کسب‌وکار و پیشرفت‌های صنعتی و بازرگانی قالی‌بافی بودند به‌طوری‌که اشتغال به آن از حدود شهر تجاوز نموده برای نخستین بار تا دهستان‌ها و مزارع دوردست هم معمول گردید ولی چون که فقط پیرو سود آنی و عاجل خود بودند طرز کارشان به شکست و زیان صنعت قالی می‌انجامید؛ زیرا در اصول و ارکان آن مداخله و اعمال‌نظرهایی می‌نمودند که هر چند سود و سهولت کار را برای کارگران فنی اعم از بافنده و نقاش و رنگرز و مقاطعه‌کار را هم در برداشت ولی بالمال اعتبار این صنعت تاریخی را متزلزل می‌ساخت به علت آنکه: ازجمله چهار عامل اصلی قالی یعنی پشم ـ نقشه ـ رنگ و بافت، در سه رکن آنکه رنگ و نقشه و بافت بود تغییراتی دادند که اصالت صنعتی و جنبه هنری و صبغه ایرانی بودن او را از بین می‌برد.<br>

اشخاص ذیل نیز از کارفرمایان پیش‌قدم این رشته هستند و قالی‌هایی که در کارگاه‌های آنان بافته شده در داخل و خارج ایران کار ممتاز و درجه اول شناخته می‌شود:<br>

اشخاص ذیل نیز از کارفرمایان پیش‌قدم این رشته هستند و قالی‌هایی که در کارگاه‌های آنان بافته شده در داخل و خارج ایران کار ممتاز و درجه اول شناخته می‌شود:<br>

محمدحسن فرشچی و پسران، برادران عطائی، آقا محمد دبیرالصنایع، حاج محمد آقا توکلی، آقای حسین اطمینان، حاج‌آقا محمد و حسین اصفهانیان فروتن، آقا رضا صدقیانی، سید حسین ثابت و ملا اسماعیل اوبا کلیمی.<br>

محمدحسن فرشچی و پسران، برادران عطائی، آقا محمد دبیرالصنایع، حاج محمد آقا توکلی، آقای حسین اطمینان، حاج‌آقا محمد و حسین اصفهانیان فروتن، آقا رضا صدقیانی، سید حسین ثابت و ملا اسماعیل اوبا کلیمی.<br>

در جنگ جهانی دوم با آنکه مؤسسات کمپانی‌های آمریکایی برچیده شد و بازرگانی خارجی و صادرات قالی هم متوقف گردید بااین‌حال برخلاف پیش آمد جنگ اول جهانی نه تنها لطمه‌ای به شغل قالی‌بافی وارد نساخت بلکه درنتیجه رکود معاملات بازرگانی خارجی از یک‌سو و بیم از تورم پول و اسکناس داخلی از سوی دیگر، اغلب سرمایه‌های داخلی به مصرف خرید و ذخیره کردن قالی می‌رسید و قیمت آن (مانند بورس بی‌حساب معاملات زمین تهران در سال‌های اخیر) مرتب رو به افزایش بود. ازاین‌جهت با وجود گرانی و تنگی و سختی آذوقه و خواربار بافنده و ==نقشه و نقاش‌های معروف==

در جنگ جهانی دوم با آنکه مؤسسات کمپانی‌های آمریکایی برچیده شد و بازرگانی خارجی و صادرات قالی هم متوقف گردید بااین‌حال برخلاف پیش آمد جنگ اول جهانی نه تنها لطمه‌ای به شغل قالی‌بافی وارد نساخت بلکه درنتیجه رکود معاملات بازرگانی خارجی از یک‌سو و بیم از تورم پول و اسکناس داخلی از سوی دیگر، اغلب سرمایه‌های داخلی به مصرف خرید و ذخیره کردن قالی می‌رسید و قیمت آن (مانند بورس بی‌حساب معاملات زمین تهران در سال‌های اخیر) مرتب رو به افزایش بود. ازاین‌جهت با وجود گرانی و تنگی و سختی آذوقه و خواربار بافنده و کارگر و سایر وابستگان به صنعت قالی‌بافی در آسایش و رفاهیت نسبی به سر بردند.<br>

==نقشه و نقاش‌های معروف==

به‌طورکلی نقشه‌های محلی و اصلی کاشان از طرح‌های قدیم و عهد صفویه الهام و مایه می‌گیرد و انواع مختلف آن‌هم عبارت بود از ترنج و محراب، گلدانی و درختی، شکارگاه و حیوان دار و گاهی نیز نقشه‌های اسلیمی و بندی و تقلید از نقشه‌های اختصاصی و مراکز دیگر قالی‌بافی؛ اما در این ایام تغییر و تنوع آن‌ها به حدی رسیده که هم چند واجد کمال زیبای و دلپذیری است ولی مختصاتی برای انتساب به کاشان در آن‌ها دیده نمی‌شود.<br>

به‌طورکلی نقشه‌های محلی و اصلی کاشان از طرح‌های قدیم و عهد صفویه الهام و مایه می‌گیرد و انواع مختلف آن‌هم عبارت بود از ترنج و محراب، گلدانی و درختی، شکارگاه و حیوان دار و گاهی نیز نقشه‌های اسلیمی و بندی و تقلید از نقشه‌های اختصاصی و مراکز دیگر قالی‌بافی؛ اما در این ایام تغییر و تنوع آن‌ها به حدی رسیده که هم چند واجد کمال زیبای و دلپذیری است ولی مختصاتی برای انتساب به کاشان در آن‌ها دیده نمی‌شود.<br>

نقاشان نامی که بعد از جنگ جهانی اول تاکنون در کاشان به حسن سلیقه و هنرمندی معروف و نقشه‌های آنان ممتاز و مرغوب واقع شده اشخاص ذیل هستند که اغلب زیردست استادان بزرگ سابق مانند میرزا احمد و میرزاعلی اکبر کار کرده‌اند.<br>

نقاشان نامی که بعد از جنگ جهانی اول تاکنون در کاشان به حسن سلیقه و هنرمندی معروف و نقشه‌های آنان ممتاز و مرغوب واقع شده اشخاص ذیل هستند که اغلب زیردست استادان بزرگ سابق مانند میرزا احمد و میرزاعلی اکبر کار کرده‌اند.<br>