رنگرزی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات فرآیندها و مراحل تولید |بالا = <!--عبارتی که در بالاترین سطر درو...» ایجاد کرد) |
(←تعریف) |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
|بالا = <!--عبارتی که در بالاترین سطر درون جعبه ظاهر می‌شود--> | |بالا = <!--عبارتی که در بالاترین سطر درون جعبه ظاهر می‌شود--> | ||
|عنوان = | |عنوان = | ||
| − | |تصویر = [[پرونده: | + | |تصویر = [[پرونده:Carpet Dyeing 1-WikiRug.jpg|250px]] |
| − | |عنوان تصویر = | + | |عنوان تصویر = |
| − | |تصویر۲ = | + | |تصویر۲ = |
| − | |عنوان تصویر۲ = | + | |عنوان تصویر۲ = |
|نام فرآیند= رنگرزی | |نام فرآیند= رنگرزی | ||
|نام مرحله= | |نام مرحله= | ||
| − | |نام انگلیسی = | + | |نام انگلیسی = Dyeing |
|نام‌های دیگر = صباغی | |نام‌های دیگر = صباغی | ||
| − | |مرحله قبلی = تهیه مواد اولیه | + | |مرحله قبلی = [[تهیه مواد اولیه]] |
| − | |مرحله بعدی = طراحی | + | |مرحله بعدی = [[طراحی]] |
|خاستگاه = | |خاستگاه = | ||
|پیشینه = | |پیشینه = | ||
| سطر ۱۹: | سطر ۱۹: | ||
|ابزار مرتبط = | |ابزار مرتبط = | ||
|حرفه مرتبط = | |حرفه مرتبط = | ||
| − | |شرح فعالیت = | + | |شرح فعالیت = رنگ‌آمیزی پشم و ابریشم |
|کاربرد = | |کاربرد = | ||
| سطر ۲۵: | سطر ۲۵: | ||
}} | }} | ||
رنگرزی یا صباغی فرش به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن پشم و ابریشم در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی است، رنگ‌آمیزی می‌شود و مولکولهای رنگ با دوامی نسبی با مولکولهای الیاف پیوند محکمی برقرار می‌کنند. | رنگرزی یا صباغی فرش به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن پشم و ابریشم در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی است، رنگ‌آمیزی می‌شود و مولکولهای رنگ با دوامی نسبی با مولکولهای الیاف پیوند محکمی برقرار می‌کنند. | ||
| + | ==تعریف== | ||
| + | ماده رنگزا به همه مواد طبیعی و شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف را داشته باشند اطلاق می‌شود. رنگ الیاف رنگرزی شده باید ثبات داشته باشد و در مقابل سایش، شست‌وشوی شیمیایی، نور خورشید، حرارت، رطوبت، گردوخاک و... یکنواخت و با حداکثر مقاومت باشد. از سوی دیگر، هم بایستی در عمق الیاف نساجی پخش شود و تنها روی سطح آن قرار نگیرد.<br> | ||
| + | رنگزاها به دو دسته طبیعی و شیمیایی تقسیم می‌شوند و گروه سوم با ترکیب رنگ‌های طبیعی و شیمیایی ساخته می‌شود.<br> | ||
| + | مواد رنگزای طبیعی استفاده شده در فرایند رنگرزی ریشه طبیعی دارند و با توجه به منبع استخراج آن‌ها در سه گروه زیر قرار می‌گیرند: | ||
| + | * آن‌هایی که از مواد معدنی به دست می‌آیند، مثل خاک سرخ؛ | ||
| + | * مواد رنگی به دست آمده از جانوران، مانند قرمزدانه و صدف فرفری؛ | ||
| + | * رنگدانه‌های به دست آمده از ریشه، گل، برگ، میوه و پوست نباتات.<ref>میرزاامینی، ۱۳۹۶، ۱۸</ref> | ||
| + | |||
| + | ==مهم‌ترین انواع رنگ‌های سنتی و طبیعی قالی ایران== | ||
| + | {{چندستونه|ستون‌ها=۳}} | ||
| + | * اسپرک (زرد) | ||
| + | * روناس (قرمز و قهوه‌ای) | ||
| + | * قرمزدانه (قرمز) | ||
| + | * نیل (آبی) | ||
| + | * بقم (بنفش) | ||
| + | * زعفران (زرد) | ||
| + | * زردچوبه (زرد) | ||
| + | * کاه (زرد) | ||
| + | * گندل (زرد) | ||
| + | * پوست گردو (خاکستر تا مشکی) | ||
| + | * مازو (فیلی و موشی) | ||
| + | * برگ مو (چمنی و لیمویی) | ||
| + | * وسمه (آبی) | ||
| + | * آلبالو (قرمز) | ||
| + | * توت قرمز (قرمز) | ||
| + | * صدف ارغوان (قرمز) | ||
| + | * گلسنگ (قرمز) | ||
| + | * هلیله (قهوه‌ای) | ||
| + | * حنا (نارنجی و قهوه‌ای) | ||
| + | * جفت (شتری) | ||
| + | * سماق (خرمایی تا قهوه‌ای) | ||
| + | * پوست انار (زرد تیره) | ||
| + | * بزغنچ (خاکستری تا مشکی) | ||
| + | {{پایان_چندستونه}} | ||
| + | ==نگارخانه== | ||
| + | <gallery> | ||
| + | پرونده:Carpet Dyeing 5-WikiRug.jpg|بی‌قاب|رنگرزی | ||
| + | پرونده:Carpet Dyeing 4-WikiRug.jpg|بی‌قاب|رنگرزی | ||
| + | پرونده:Carpet Dyeing 3-WikiRug.jpg|بی‌قاب|رنگرزی | ||
| + | پرونده:Carpet Dyeing 2-WikiRug.jpg|بی‌قاب|رنگرزی | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
| + | ==منبع== | ||
| + | # میرزاامینی، محمدمهدی و حجت‌اله رشادی. ۱۳۹۶. فرایند تولید فرش. تهران: چشمه آدینه. | ||
| + | [[رده:فرآیندها و مراحل تولید]] | ||
| + | [[en:Dyeing]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۰۷
| رنگرزی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| نام فرآیند | رنگرزی |
| نام (En) | Dyeing |
| نام(های) دیگر | صباغی |
| مرحله قبلی | تهیه مواد اولیه |
| مرحله بعدی | طراحی |
| شرح فعالیت | رنگ‌آمیزی پشم و ابریشم |
رنگرزی یا صباغی فرش به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن پشم و ابریشم در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی است، رنگ‌آمیزی می‌شود و مولکولهای رنگ با دوامی نسبی با مولکولهای الیاف پیوند محکمی برقرار می‌کنند.
تعریف
ماده رنگزا به همه مواد طبیعی و شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف را داشته باشند اطلاق می‌شود. رنگ الیاف رنگرزی شده باید ثبات داشته باشد و در مقابل سایش، شست‌وشوی شیمیایی، نور خورشید، حرارت، رطوبت، گردوخاک و... یکنواخت و با حداکثر مقاومت باشد. از سوی دیگر، هم بایستی در عمق الیاف نساجی پخش شود و تنها روی سطح آن قرار نگیرد.
رنگزاها به دو دسته طبیعی و شیمیایی تقسیم می‌شوند و گروه سوم با ترکیب رنگ‌های طبیعی و شیمیایی ساخته می‌شود.
مواد رنگزای طبیعی استفاده شده در فرایند رنگرزی ریشه طبیعی دارند و با توجه به منبع استخراج آن‌ها در سه گروه زیر قرار می‌گیرند:
- آن‌هایی که از مواد معدنی به دست می‌آیند، مثل خاک سرخ؛
- مواد رنگی به دست آمده از جانوران، مانند قرمزدانه و صدف فرفری؛
- رنگدانه‌های به دست آمده از ریشه، گل، برگ، میوه و پوست نباتات.[۱]
مهم‌ترین انواع رنگ‌های سنتی و طبیعی قالی ایران
- اسپرک (زرد)
- روناس (قرمز و قهوه‌ای)
- قرمزدانه (قرمز)
- نیل (آبی)
- بقم (بنفش)
- زعفران (زرد)
- زردچوبه (زرد)
- کاه (زرد)
- گندل (زرد)
- پوست گردو (خاکستر تا مشکی)
- مازو (فیلی و موشی)
- برگ مو (چمنی و لیمویی)
- وسمه (آبی)
- آلبالو (قرمز)
- توت قرمز (قرمز)
- صدف ارغوان (قرمز)
- گلسنگ (قرمز)
- هلیله (قهوه‌ای)
- حنا (نارنجی و قهوه‌ای)
- جفت (شتری)
- سماق (خرمایی تا قهوه‌ای)
- پوست انار (زرد تیره)
- بزغنچ (خاکستری تا مشکی)
نگارخانه
رنگرزی
رنگرزی
رنگرزی
رنگرزی
پانویس
- ↑ میرزاامینی، ۱۳۹۶، ۱۸
منبع
- میرزاامینی، محمدمهدی و حجت‌اله رشادی. ۱۳۹۶. فرایند تولید فرش. تهران: چشمه آدینه.