رنگرزی
| رنگرزی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| نام فرآیند | رنگرزی |
| نام (En) | Dyeing |
| نام(های) دیگر | صباغی |
| مرحله قبلی | تهیه مواد اولیه |
| مرحله بعدی | طراحی |
| شرح فعالیت | رنگ‌آمیزی پشم و ابریشم |
رنگرزی یا صباغی فرش به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن پشم و ابریشم در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی است، رنگ‌آمیزی می‌شود و مولکولهای رنگ با دوامی نسبی با مولکولهای الیاف پیوند محکمی برقرار می‌کنند.
تعریف
ماده رنگزا به همه مواد طبیعی و شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف را داشته باشند اطلاق می‌شود. رنگ الیاف رنگرزی شده باید ثبات داشته باشد و در مقابل سایش، شست‌وشوی شیمیایی، نور خورشید، حرارت، رطوبت، گردوخاک و... یکنواخت و با حداکثر مقاومت باشد. از سوی دیگر، هم بایستی در عمق الیاف نساجی پخش شود و تنها روی سطح آن قرار نگیرد.
رنگزاها به دو دسته طبیعی و شیمیایی تقسیم می‌شوند و گروه سوم با ترکیب رنگ‌های طبیعی و شیمیایی ساخته می‌شود.
مواد رنگزای طبیعی استفاده شده در فرایند رنگرزی ریشه طبیعی دارند و با توجه به منبع استخراج آن‌ها در سه گروه زیر قرار می‌گیرند:
- آن‌هایی که از مواد معدنی به دست می‌آیند، مثل خاک سرخ؛
- مواد رنگی به دست آمده از جانوران، مانند قرمزدانه و صدف فرفری؛
- رنگدانه‌های به دست آمده از ریشه، گل، برگ، میوه و پوست نباتات.[۱]
مهم‌ترین انواع رنگ‌های سنتی و طبیعی قالی ایران
- اسپرک (زرد)
- روناس (قرمز و قهوه‌ای)
- قرمزدانه (قرمز)
- نیل (آبی)
- بقم (بنفش)
- زعفران (زرد)
- زردچوبه (زرد)
- کاه (زرد)
- گندل (زرد)
- پوست گردو (خاکستر تا مشکی)
- مازو (فیلی و موشی)
- برگ مو (چمنی و لیمویی)
- وسمه (آبی)
- آلبالو (قرمز)
- توت قرمز (قرمز)
- صدف ارغوان (قرمز)
- گلسنگ (قرمز)
- هلیله (قهوه‌ای)
- حنا (نارنجی و قهوه‌ای)
- جفت (شتری)
- سماق (خرمایی تا قهوه‌ای)
- پوست انار (زرد تیره)
- بزغنچ (خاکستری تا مشکی)
نگارخانه
رنگرزی
رنگرزی
رنگرزی
رنگرزی
پانویس
- ↑ میرزاامینی، ۱۳۹۶، ۱۸
منبع
- میرزاامینی، محمدمهدی و حجت‌اله رشادی. ۱۳۹۶. فرایند تولید فرش. تهران: چشمه آدینه.