فرش مسجد شیخ زاید بن سلطان آل نهیان (ابوظبی)
| فرش مسجد شیخ زاید بن سلطان آل نهیان | |
|---|---|
 فرش مسجد ابوظبی | |
| اطلاعات کلی | |
| نام | فرش مسجد شیخ زاید بن سلطان آل نهیان |
| نام (En) | Carpet for the Sheikh Zayed Grand Mosque |
| نام(های) دیگر | فرش مسجد ابوظبی |
| خاستگاه |
 ایران |
| تاریخ | ۱۳۸۶ خورشیدی |
| دوره | معاصر |
| هنرمند/بافنده | شرکت سهامی فرش ایران |
| ویژگی‌های فنی | |
| طرح | افشان سراسری با پنج ترنج |
| نقش | شاه عباسی |
| اندازه | ۱۳۳×۴۰ متر |
| مساحت | ۵۶۳۰ مترمربع |
| وزن | ۳۵ تن |
| رنگ | سبز، طلایی |
| تعداد رنگ | ۲۵ رنگ |
| شیوه رنگرزی | شیمیایی |
| جنس پرز | پشم |
| جنس تار و پود | پنبه |
| شیوه بافت | فارسی‌باف |
| محل بافت | نیشابور |
| نوع گره | نامتقارن (فارسی) |
| رجشمار | ۴۰ در ۶/۵ سانتیمتر |
| تراکم گره | ۳۸۰۰۰۰ گره در مترمربع |
| تعداد گره | ۲/۱۲ میلیارد گره |
| مدت زمان بافت | ۱۸ ماه |
فرش مسجد شیخ زاید که در ایران به نام فرش مسجد ابوظبی معروف شده، به عنوان وسیع‌ترین و از لحاظ فنی، پیچیده‌ترین فرش دست‌باف جهان به شمار می‌رود. هنرمندان ایرانی رکورد بی‌سابقه‌ای را در تاریخ فرش دست‌باف جهان بجا گذاشتند، به گونه‌ای که تنها فرش ثبت شده در کتاب رکوردهای گینس است.
شرح فرش
فرش مسجد شیخ زاید که در ایران به نام فرش مسجد ابوظبی معروف شده، به عنوان وسیع‌ترین و از لحاظ فنی، پیچیده‌ترین فرش دست‌باف جهان به شمار می‌رود. هنرمندان ایرانی رکورد بی‌سابقه‌ای را در تاریخ فرش دست‌باف جهان بجا گذاشتند، به گونه‌ای که تنها فرش ثبت شده در کتاب رکوردهای گینس است. قرارداد بافت این فرش از سوی شهرداری شهر ابوظبی به منظور پوشش نمازخانه اصلی مسجد شیخ زاید بن سلطان آل نهیان به شرکت سهامی فرش ایران واگذار شد. طول این فرش ۱۳۳ متر و عرض آن بنابر موقعیت مسجد بین ۴۰ تا ۴۸ متر است که مساحت آن ۵۶۳۰ متر مربع شده است.[۱] برای بافت این فرش، شرکت سهامی فرش ایران روزانه ۱۲۰۰ نفر بافنده ماهر را در دو نوبت به کار گمارد تا بافت فرش در مدت ۱۸ ماه به پایان برسد. نقشه فرش افشان سراسری است با ۵ ترنج به قطرهای ۷، ۱۴ و ۲۰ متر. ترکیب ترنج‌ها در میان زمینه سبز رنگ، اثر بصری بدیعی را می‌آفریند که یادآور گلستان‌های قدیمی ایران است. در زمینه فرش خطوط برجسته‌ای ایجاد شده تا با استفاده از آنها نمازگزاران بتوانند صفوفی در یک راستا تشکیل دهند. از لحاظ فنی این برجستگی‌ها به نحوی ماهرانه تعبیه شده که از فاصله دور دیده نمی‌شود، ولی به محض اینکه نمازگزاران به محل تشکیل صف نزدیک می‌شوند، این خطوط برجسته به صورت واضح مشاهده شده و آنان را در ایجاد صف مستقیم و منظم راهنمایی می‌کند. رجشمار این فرش ۴۰ گره است[۲] و به طور کلی فرش به گونه‌ای بافته شده که نسل‌ها دوام آورده و قابل استفاده خواهد بود. این فرش دارای ۲/۱۲ میلیارد گره است که همگی با سرانگشتان هنرمند و خلاق بافندگان منطقه نیشابور زده شده است. برای بافت این فرش بی‌همتا، یکی از نکات بسیار مهم تهیه مواد اولیه متناسب و رنگرزی یکسان بوده و این کار با تلاش چند ماهه متخصصین شرکت سهامی فرش ایران و به کارگیری توان داخلی کشور انجام پذیرفت.
مراحل فنی پس از بافت (پرداخت و روگیری)، در مجموعه کارخانجات شرکت، واقع در شهر کرج و به مدت ۳ ماه به طول انجامید. این فرش در ۹ قطعه مجزا بافته شد و تمام قطعات فرش پس از پایان مراحل تکمیلی به مسجد انتقال داده شدند و طی سه ماه با حضور ۴۰ نفر از مجرب‌ترین استادکاران ایرانی مرمت، در نهایت دقت و مهارت به هم متصل و یکپارچه شدند.
پیش از انتقال فرش به ابوظبی، رونمایی با حضور مقامات و اعضای کارگروه سفارش دهنده، هیأت مدیره و کارکنان شرکت سهامی فرش ایران در مصلی بزرگ تهران انجام شد تا در معرض دید علاقمندان به هنر ایرانی قرار گیرد. گزارشگرانی که در آیین رونمایی فرش حضور داشتند برای ثبت تصویر یکپارچه ناگزیر سوار هلی‌کوپتر شدند تا بتوانند به این مهم دستیابند.
این شاهکار هنری شامل طرح و نقشه بسیار زیبا و مواد اولیه درجه یک و بافت بی‌نظیر است و شکوه و زیبایی مسجد شیخ زاید را چندین برابر افزایش داده است. سالیانه گردشگران بسیاری برای بازدید از آن به این مسجد مراجعه می‌کنند. یکتایی این فرش به گونه‌ای است که دولتمردان ابوظبی در برنامه‌های مهمانان معروف خود بازدید از این فرش و مسجد را به عنوان یک سایت گردشگری جای می‌دهند.
ثبت در کتاب گینس
در سال ۱۳۸۶ و پایان مراحل نصب فرش در صحن مسجد، کارگروهی متشکل از شرکت سهامی فرش ایران، سفارش دهنده و یک شرکت واسط ثبت برند، اقدام به ثبت بزرگترین فرش دست‌باف جهان در کتاب رکوردهای گینس کردند. فرش مسجد شیخ زاید بن سلطان آل نهیان درسال ۲۰۰۷ میلادی با مساحت ۵۶۳۰ متر مربع معادل ۶۰۶۰۰/۵۷ فوت مربع در رکوردهای جهانی گینس ثبت شده است.
پانویس
منابع
- بی‌نام. «تنیده ز دل، بافته ز جان». شرکت سهامی فرش ایران. بی تا.
- گفتگو با کوروش ذاکری، معاون تولید و عضو هیأت مدیره شرکت سهامی فرش ایران.
- گفتگو با محمد سیف، عضو گروه مرمت و نصب.