قالی فراهان/معرفی فرش مناطق ایران
نوشتهٔ مجید نیکویی و بازنگری رضا الله داد. ویراستی از این مقاله پیشتر با این شناسه نشر یافته است: مجید نیکویی. «قالی فراهان». معرفی فرش مناطق ایران. تهران: مرکز ملی فرش ایران.فراهان شامل ناحيه وسیعی بین شهرستان‌های اراک، تفرش و آشتیان است.
پیشینه قالی‌بافی
این ناحیه بسیار کهن از دوران مادها تا کنون یادگارهایی در خود نگه داشته است. هنر فرش‌بافی ظاهرا خیلی دیر به دشت فراهان راه یافته است و ابتدای ورود آن احتمالا به اواخر قرن دوازدهم هجری می‌رسد. بخش فراهان از سال ۱۲۹۸ ه.ق (۱۸۸۰م) به سبب تقاضای مستمر خارجیان تبدیل به منطقه عمده‌ای برای صادرات فرش شد.
ویژگی بافت و ساختار
طرح، نقش و نقش‌مایه
در گذشته بافت فرش‌هایی ترنج‌دار در سبک شاخه شکسته و در زمینه‌ای ساده و عاری از نقش، اکثرا به رنگ زرد طلایی با حاشیه‌ای سماوری و همچنین طرح‌های درختی در متنی به رنگ آبی سورمه‌ای در فراهان رواج داشت.
بافندگان فراهانی امروزه فرش‌ها و کناره‌هایی در طرح هراتی مینیاتوری در زمینه سبز متمایل به زرد را در کنار سایر طرح‌های متداول در این منطقه می‌بافند. تقریبا تمام فرش‌هایی که با نقشه هراتی در این ناحیه بافته می‌شوند، فاقد ترنج میانی هستند.
ویژگی‌های بافت
تراکم گره در فرش‌های فراهان بسیار بالاست و ابعاد فرش‌های فراهان از گذشته تا امروز تقریبا بدون تغییر باقی مانده است که بیشتر در اندازه‌های ذرع و نیم و دو ذرع می‌باشند و کناره‌های آن غالبا در طول ۱/۵ تا ۳/۵ متر به بازار عرضه می‌شوند.
در فراهان نیز مانند سنندج قالیچه‌هایی به صورت قاچ زین اسب می‌بافند.
فرش‌های با بافت متوسط این ناحیه به نام فراهان - موصل در بازار شهرت دارند.