قالی سیرجان
قالی سیرجان یا فرش سیرجان از فرش‌های سبک روستایی است که در منطقه سیرجان واقع در استان کرمان در جنوب ایران بافته می‌شود. در این قالی از گره متقارن و نامتقارن با تار و پود پنبه‌ای و پشمی و پرز پشمی استفاده شده است. لچک و ترنج، هندسی و واگیره‌ای از طرح‌های رایج و قرمز، سرمه‌ای، آبی، کرم، سفید و صورتی از رنگ‌های رایج قالی سیرجان است.
| قالی سیرجان | |
|---|---|
 طرحی از قالی سیرجان - مجموعهٔ راگمن (Rugman) | |
| اطلاعات کلی | |
| نام | قالی سیرجان |
| نام (En) | Sirjan Rug |
| نام(های) دیگر | فرش سیرجان (قالی افشار) |
| خاستگاه |
 ایران: کرمان |
| رده | روستایی |
| ویژگی‌های فنی | |
| طرح‌های رایج | لچک و ترنج، هندسی، واگیره‌ای |
| نقوش رایج | دسته‌گل |
| رنگ‌های رایج | قرمز، سرمه‌ای، آبی، کرم، سفید، صورتی |
| شیوه رنگرزی | طبیعی، شیمیایی |
| جنس پرز | پشم |
| جنس تار و پود | پنبه، پشم |
| شیوه بافت | ترکی‌باف |
| نوع گره | نامتقارن (فارسی)، متقارن (ترکی) |
تاریخچه
مواد اولیه
تار، پود و پرز
تار و پرز/ خامه در گذشته تمام‌پشم و در سده‌های اخیر برخی دستبافته ها، با ترکیب پشم و پنبه، بافته شده است. پود -در سده‌های اخیر، اغلب از جنس پنبه و تعدادی با پشم و در گذشته با پشم-، یکی، کلفت (ته‌پود) و دیگری، نازک (روپود) دارند. می توان گفت؛ خلق یک اثر زیبا و کاربردی و مرغوب مانند قالی یا گلیم، با ابزار و موادی چون پشم و پنبه یا تمام‌پشم به کمک ساده ترین ابزار ـ دار افقی (زمینی)، دفتین (دستک)، قلاب و کارد ـ صورت می‌گیرد. این مراحل به ترتیب شامل پشم شویی، پشم چینی، پشم ریسی، کلاف‌کردن پشم، دارکشی، چله‌کشی و ـ خلاصه ـ بافت دستبافته و بریدن قالی یا گلیم از روی دار و کزدادن ـ برای گلیم در صورت نیاز ـ و شتسشو و پرداخت آن می‌شود. معمولاً این روند به‌دست افراد یک خانواده، در همین منطقه، صورت می‌گیرد، اگرچه امروزه اغلب مراحل آن به‌صورت گروهی سامان داده می‌شود.