طرحی از قالی طالقان

طالقان یکی از مراکز قالی‌بافی تهران شناخته می‌شود که برخی نقش مایه‌های بومی در آن شناخته شده‌اند. تولید قالی طالقان نه تنها برای مصارف ساکنان طالقان، بلکه به عنوان کالای تجاری در بازارهای قزوین و تهران و بازارهای جهانی عرضه می‌شده که در این منطقه علاوه بر قالی، نمد‌مالی و گلیم‌بافی نیز رواج داشته است. مواد اولیه قالی‌های طالقان پنبه و پشم است. از پنبه برای چله و پود و از پشم برای خامه استفاده می‌شود. طالقان مرکز قالی‌های کوچک ترنج‌دار، یا گاهی شبه ترنج است. طرح‌ها برگرفته از طبیعت سخت و کوهستانی، پارچه‌ها و قالی‌های قدیمی‌تر است. معمولا در بافت قالی بافندگان به صورت ذهنی عمل می‌نمودند و از روی نقشه نمی‌بافتند یا از الگویی مثل پارچه و قالی‌های قدیمی الهام می‌گرفتند. طراحی خشن که اغلب با یک ترنج مرکزی همراه با خطوط پیرامونی دندانه‌دار، طرح قالی‌های مزلقان را به یاد می‌آورد، ویژگی شاخص نقشه‌های قالی طالقان است. این نقشه‌ها بر پایه نگاره‌های شش ضلعی و هشت ضلعی و لوزی ترسیم شده‌اند. از نقش‌های معمول در قالی طالقان می‌توان به نقش بته‌جقه، افشان، افشان ساده، افشان دزمچی، گل عینکی، گرباچنگ و نقش لاک‌پشتی نام برد که بیشتر در حاشیه کاربرد داشت.(ادامه مقاله ...)