فرش ازبکستان: تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | '''فرش ازبکستان''' یا قالی ازبکستان از | + | {{جعبه اطلاعات فرش و قالی |
| + | |بالا = <!--عبارتی که در بالاترین سطر درون جعبه ظاهر می‌شود--> | ||
| + | |عنوان = | ||
| + | |تصویر = | ||
| + | |عنوان تصویر = | ||
| + | |تصویر۲ = | ||
| + | |عنوان تصویر۲ = | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | <!--شناسه کلی قالی--> | ||
| + | |||
| + | |نام = فرش ازبکستان | ||
| + | |نام انگلیسی = | ||
| + | |نام‌های دیگر = قالی ازبکستان | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |خاستگاه = <!--کشور: استان: شهر--> | ||
| + | |رده = <!--قالی شهری/ قالی روستایی/ قالی عشایری--> | ||
| + | |نمونه برجسته = <!--نمونه خاص در موزه یا مجموعه شخصی--> | ||
| + | |طراحان نامدار = | ||
| + | |معرفی منابع = <!--تک‌نگاری پژوهشی یا مستند--> | ||
| + | |||
| + | <!--ویژگی‌های فنی قالی--> | ||
| + | |||
| + | |طرح‌های رایج = [[هندسی]] | ||
| + | |طرح‌های بومی رایج = | ||
| + | |نقش‌ها و نقش‌مایه‌های رایج = | ||
| + | |اندازه‌های رایج = | ||
| + | |رنگ‌های رایج = قرمز، نارنجی و مشکی | ||
| + | |شیوه رنگرزی = | ||
| + | |جنس پرز = | ||
| + | |جنس تار و پود = [[پشم]] | ||
| + | |شیوه بافت = | ||
| + | |نوع گره = [[گره متقارن|متقارن]] (ترکی) | ||
| + | |رج‌شمار = | ||
| + | |||
| + | |توضیح افزوده = | ||
| + | }} | ||
| + | '''فرش ازبکستان''' یا '''قالی ازبکستان''' از فرشهای شرقی است که توسط مردم ترکستان و شمال افغانستان بافته می‌شود که عموماً در ازبکستان زندگی می‌کنند. ازبک‌های ساکن در شهرها و واحه‌ها که سابقاً سارت<ref>Sarts</ref> نامیده می‌شدند، ملقمه‌ای از گروه‌های مختلف ترک و تاجیک‌های ترک شده هستند. بافته‌های این‌ها با ترکیبی از انواع روش بافت تولید می‌شوند. قالی‌های تمام پشم ایشان دارای پرز بلند در رنگ‌های قرمز، نارنجی و مشکی هستند و نقوش هندسی (مثلث، لوزی و مستطیل) که اغلب همراه با نقش شاخ قوچ است در آن‌ها استفاده می‌شود. برخی قالی‌های ازبک به صورت نوارهایی در حدود ۷۵ سانتی‌متر در ۲/۴ متر تا ۳ متر طول بافته می‌شوند. این قالی‌ها دارای گره متقارن بوده و به گونه‌ای است که گره‌ها به جای آن که در تارهای مجاور هم بسته شوند، یک تار جا گذاشته می‌شود. در این قالی‌ها، پودها در پشت، بالا و پایین هر رج گره قرار دارند. در نتیجه، برآمدگی گره‌ها در پشت فرش به آسانی قابل رویت نیست.<br> | ||
انواع زیادی بافته بدون پرز ازبک وجود دارد. ازبک‌ها ایکات ابریشمی نیز می‌بافند. سوزن‌دوزی‌های ازبک شامل سوزنی و انواع دیگر بافته‌های نقش برجسته است که بسیار ماهرانه بافته می‌شوند. بافته‌های کاربردی ازبک شامل گلیم، یراق‌آلات حیوانات، خورجین، کرگی<ref>Kergi</ref> یا کیسه تاقار، دوپی<ref>Duppi</ref> یا عرق‌چین، شایکالت<ref>Shaikalt</ref> یا کیسه چای، دیوارآویز، لباس خواب و پوشاک است.<ref>بصام، ۱۳۹۲، ۳۱۳، ۳۱۴</ref> | انواع زیادی بافته بدون پرز ازبک وجود دارد. ازبک‌ها ایکات ابریشمی نیز می‌بافند. سوزن‌دوزی‌های ازبک شامل سوزنی و انواع دیگر بافته‌های نقش برجسته است که بسیار ماهرانه بافته می‌شوند. بافته‌های کاربردی ازبک شامل گلیم، یراق‌آلات حیوانات، خورجین، کرگی<ref>Kergi</ref> یا کیسه تاقار، دوپی<ref>Duppi</ref> یا عرق‌چین، شایکالت<ref>Shaikalt</ref> یا کیسه چای، دیوارآویز، لباس خواب و پوشاک است.<ref>بصام، ۱۳۹۲، ۳۱۳، ۳۱۴</ref> | ||
| سطر ۶: | سطر ۴۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | # بصام، | + | # بصام، جلال‌الدین. ۱۳۹۲. ''فرهنگ فرش دست‌باف''. تهران: بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران. |
[[رده:مدخل‌های کلی]] | [[رده:مدخل‌های کلی]] | ||
نسخهٔ ۲۲ تیر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۵۸
| فرش ازبکستان | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| نام | فرش ازبکستان |
| نام(های) دیگر | قالی ازبکستان |
| ویژگی‌های فنی | |
| طرح‌های رایج | هندسی |
| رنگ‌های رایج | قرمز، نارنجی و مشکی |
| جنس تار و پود | پشم |
| نوع گره | متقارن (ترکی) |
فرش ازبکستان یا قالی ازبکستان از فرشهای شرقی است که توسط مردم ترکستان و شمال افغانستان بافته می‌شود که عموماً در ازبکستان زندگی می‌کنند. ازبک‌های ساکن در شهرها و واحه‌ها که سابقاً سارت[۱] نامیده می‌شدند، ملقمه‌ای از گروه‌های مختلف ترک و تاجیک‌های ترک شده هستند. بافته‌های این‌ها با ترکیبی از انواع روش بافت تولید می‌شوند. قالی‌های تمام پشم ایشان دارای پرز بلند در رنگ‌های قرمز، نارنجی و مشکی هستند و نقوش هندسی (مثلث، لوزی و مستطیل) که اغلب همراه با نقش شاخ قوچ است در آن‌ها استفاده می‌شود. برخی قالی‌های ازبک به صورت نوارهایی در حدود ۷۵ سانتی‌متر در ۲/۴ متر تا ۳ متر طول بافته می‌شوند. این قالی‌ها دارای گره متقارن بوده و به گونه‌ای است که گره‌ها به جای آن که در تارهای مجاور هم بسته شوند، یک تار جا گذاشته می‌شود. در این قالی‌ها، پودها در پشت، بالا و پایین هر رج گره قرار دارند. در نتیجه، برآمدگی گره‌ها در پشت فرش به آسانی قابل رویت نیست.
انواع زیادی بافته بدون پرز ازبک وجود دارد. ازبک‌ها ایکات ابریشمی نیز می‌بافند. سوزن‌دوزی‌های ازبک شامل سوزنی و انواع دیگر بافته‌های نقش برجسته است که بسیار ماهرانه بافته می‌شوند. بافته‌های کاربردی ازبک شامل گلیم، یراق‌آلات حیوانات، خورجین، کرگی[۲] یا کیسه تاقار، دوپی[۳] یا عرق‌چین، شایکالت[۴] یا کیسه چای، دیوارآویز، لباس خواب و پوشاک است.[۵]
پانویس
منابع
- بصام، جلال‌الدین. ۱۳۹۲. فرهنگ فرش دست‌باف. تهران: بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران.