رگه‌دار شدن: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
نوشتهٔ حمید کارگر. ویراستی از این مقاله پیشتر با این شناسه نشر یافته است: حمید کارگر. ۱۳۹۴. «رگه‌دار شدن». طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران. شماره ۹.
(←تعریف) |
(←منابع) |
||
| (۹ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | {{نام نویسنده|حمید کارگر. ویراستی از این مقاله پیشتر با این شناسه نشر یافته است: حمید کارگر. ۱۳۹۴. «رگه‌دار شدن». [[طره]]؛ ''مجله فرش دست‌باف ایران''. شماره ۹.}} |
| − | |||
{{جعبه اطلاعات عیوب و نواقص فرش | {{جعبه اطلاعات عیوب و نواقص فرش | ||
|بالا = <!--عبارتی که در بالاترین سطر درون جعبه ظاهر می‌شود--> | |بالا = <!--عبارتی که در بالاترین سطر درون جعبه ظاهر می‌شود--> | ||
| سطر ۱۳: | سطر ۱۲: | ||
|نام‌های دیگر = | |نام‌های دیگر = | ||
| − | | | + | |نشانه‌ها = خط یا خطوطی باریک در سطح فرش |
| − | | | + | |علت‌ها = اختلاف طیف رنگی خامه‌ها |
| − | | | + | |بسامد = |
| + | |شیوه رفع عیب = | ||
|توضیح افزوده = | |توضیح افزوده = | ||
}} | }} | ||
| − | رگه‌دار شدن یکی از عیوب و نواقص فرش شهری‌باف است که این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی با دیگر قسمت‌ها دارد. | + | '''رگه‌دار شدن''' یکی از عیوب و نواقص فرش شهری‌باف است که این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی با دیگر قسمت‌ها دارد. |
==تعریف== | ==تعریف== | ||
گاه در برخی از فرش‌ها شاهد تفاوت رنگ به‌شکل یک نوار عرضی هستیم که ممکن است بیش از یک‌بار در یک یا چند رج تکرار شود. این حالت را داشتن رگه در فرش می‌خوانند که درواقع خامه‌های فرش در آن نوار عرضی یاد شده به جای همرنگ بودن دارای تیرگی یا روشنی می‌شود.<br> | گاه در برخی از فرش‌ها شاهد تفاوت رنگ به‌شکل یک نوار عرضی هستیم که ممکن است بیش از یک‌بار در یک یا چند رج تکرار شود. این حالت را داشتن رگه در فرش می‌خوانند که درواقع خامه‌های فرش در آن نوار عرضی یاد شده به جای همرنگ بودن دارای تیرگی یا روشنی می‌شود.<br> | ||
این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی را با دیگر قسمت‌ها به‌ویژه پس از عملیات پرداخت فرش-آشکار می‌کند. این حالت در دست‌بافته‌های عشایری و روستایی عیب نیست و گاه آن را از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه این گروه از دست‌بافته‌ها می‌دانند؛ اما برای فرش‌های شهری‌باف پسندیده نیست.<br> | این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی را با دیگر قسمت‌ها به‌ویژه پس از عملیات پرداخت فرش-آشکار می‌کند. این حالت در دست‌بافته‌های عشایری و روستایی عیب نیست و گاه آن را از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه این گروه از دست‌بافته‌ها می‌دانند؛ اما برای فرش‌های شهری‌باف پسندیده نیست.<br> | ||
| − | رگه‌دار شدن با عیب بُره‌بُره شدن متفاوت است. بُره‌بُره شدن در نواری عرضی پیامد اختلاف ارتفاع پرزهاست اما رگه‌دارشدن مربوط به اختلاف طیف رنگی خامه‌هاست.<br> | + | رگه‌دار شدن با عیب [[بره‌بره بودن|بُره‌بُره شدن]] متفاوت است. بُره‌بُره شدن در نواری عرضی پیامد اختلاف ارتفاع پرزهاست اما رگه‌دارشدن مربوط به اختلاف طیف رنگی خامه‌هاست.<br> |
| − | + | ||
| + | ==علل پیدایش رگه== | ||
اصلی‌ترین علت پیداش رگه در فرش‌ها تفاوت تنالیته رنگی رد یک رنگ از خامه مصرفی است که خود ممکن است عللی متفاوت داشته باشد: | اصلی‌ترین علت پیداش رگه در فرش‌ها تفاوت تنالیته رنگی رد یک رنگ از خامه مصرفی است که خود ممکن است عللی متفاوت داشته باشد: | ||
* سهل‌انگاری در انتخاب خامه یک‌دست و همسان پیش از رنگرزی (اگر پشم‌های رسیده شده برای رنگرزی مخلوطی از چند نوع پشم باشند که در یک پاتیل رنگرزی می‌شوند وقوع چنین تفاوت رنگی محتمل است)؛ | * سهل‌انگاری در انتخاب خامه یک‌دست و همسان پیش از رنگرزی (اگر پشم‌های رسیده شده برای رنگرزی مخلوطی از چند نوع پشم باشند که در یک پاتیل رنگرزی می‌شوند وقوع چنین تفاوت رنگی محتمل است)؛ | ||
| سطر ۳۷: | سطر ۳۸: | ||
* تغییر نقشه از نظر رنگ در حین بافت (ممکن است ناآشنایی کامل بافنده به نقشه‌خوانی به تغییر رنگ بینجامد یا به سلیقه خود تغییری در رنگ بدهد و باز به رنگ اصلی بازگردد). | * تغییر نقشه از نظر رنگ در حین بافت (ممکن است ناآشنایی کامل بافنده به نقشه‌خوانی به تغییر رنگ بینجامد یا به سلیقه خود تغییری در رنگ بدهد و باز به رنگ اصلی بازگردد). | ||
همچنین ممکن است شرایط نگه‌داری خامه‌های رنگ شده نیز به بروز چنین عیبی منجر شد؛ مثلا نمونه خامه‌ها باید از نظر تابش نور خورشید در شرایطی یکسان نگه‌داری شود زیرا نور باعث تغییر رنگ کلاف‌های بی‌ثبات خواهد شد. | همچنین ممکن است شرایط نگه‌داری خامه‌های رنگ شده نیز به بروز چنین عیبی منجر شد؛ مثلا نمونه خامه‌ها باید از نظر تابش نور خورشید در شرایطی یکسان نگه‌داری شود زیرا نور باعث تغییر رنگ کلاف‌های بی‌ثبات خواهد شد. | ||
| − | |||
==نگارخانه== | ==نگارخانه== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| سطر ۴۳: | سطر ۴۳: | ||
</gallery> | </gallery> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | # کارگر، حمید. ۱۳۹۴. «رگه‌دار شدن». ''طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران''. شماره ۹. | |
[[رده:عیوب و نواقص فرش]] | [[رده:عیوب و نواقص فرش]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ خرداد ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۱۵
نوشتهٔ حمید کارگر. ویراستی از این مقاله پیشتر با این شناسه نشر یافته است: حمید کارگر. ۱۳۹۴. «رگه‌دار شدن». طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران. شماره ۹.| رگه‌دار شدن | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| نام | رگه‌دار شدن |
| نشانه‌ها | خط یا خطوطی باریک در سطح فرش |
| علت‌ها | اختلاف طیف رنگی خامه‌ها |
رگه‌دار شدن یکی از عیوب و نواقص فرش شهری‌باف است که این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی با دیگر قسمت‌ها دارد.
تعریف
گاه در برخی از فرش‌ها شاهد تفاوت رنگ به‌شکل یک نوار عرضی هستیم که ممکن است بیش از یک‌بار در یک یا چند رج تکرار شود. این حالت را داشتن رگه در فرش می‌خوانند که درواقع خامه‌های فرش در آن نوار عرضی یاد شده به جای همرنگ بودن دارای تیرگی یا روشنی می‌شود.
این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی را با دیگر قسمت‌ها به‌ویژه پس از عملیات پرداخت فرش-آشکار می‌کند. این حالت در دست‌بافته‌های عشایری و روستایی عیب نیست و گاه آن را از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه این گروه از دست‌بافته‌ها می‌دانند؛ اما برای فرش‌های شهری‌باف پسندیده نیست.
رگه‌دار شدن با عیب بُره‌بُره شدن متفاوت است. بُره‌بُره شدن در نواری عرضی پیامد اختلاف ارتفاع پرزهاست اما رگه‌دارشدن مربوط به اختلاف طیف رنگی خامه‌هاست.
علل پیدایش رگه
اصلی‌ترین علت پیداش رگه در فرش‌ها تفاوت تنالیته رنگی رد یک رنگ از خامه مصرفی است که خود ممکن است عللی متفاوت داشته باشد:
- سهل‌انگاری در انتخاب خامه یک‌دست و همسان پیش از رنگرزی (اگر پشم‌های رسیده شده برای رنگرزی مخلوطی از چند نوع پشم باشند که در یک پاتیل رنگرزی می‌شوند وقوع چنین تفاوت رنگی محتمل است)؛
- کم‌دقتی در رنگرزی (مثلا به هم نزدن مناسب کلاف‌های خامه در طول رنگرزی) و ماهر نبودن رنگرز (این کم‌دقتی یا مهارت نداشتن موجب می‌شود سطح خارجی خامه رنگ بگیرد و مغز آن رنگ را جذب نکند که پس از پایان بافت خود را نشان می‌دهد)؛
- افزودن رنگ دوم. ترکیبی. در پایان فرایند رنگرزی؛
- جذب نایکنواخت دندانه در رنگرزی؛
- اجرای عملیات رنگرزی در دو مرحله؛
- نامرغوب بودن رنگ انتخابی.
از سوی دیگر و جدا از بخش رنگرزی ممکن است بافنده خود به علل زیر موجب پیدایش چنین عیبی شود:
- تنوع و تناوب در انتخاب و خرید خامه (ممکن است بافنده خامه یک رنگ را به میزان کافی برای بافت تهیه نکرده باشد)؛
- بی‌دقتی بافنده در استفاده از خامه‌های همرنگ؛
- تغییر نقشه از نظر رنگ در حین بافت (ممکن است ناآشنایی کامل بافنده به نقشه‌خوانی به تغییر رنگ بینجامد یا به سلیقه خود تغییری در رنگ بدهد و باز به رنگ اصلی بازگردد).
همچنین ممکن است شرایط نگه‌داری خامه‌های رنگ شده نیز به بروز چنین عیبی منجر شد؛ مثلا نمونه خامه‌ها باید از نظر تابش نور خورشید در شرایطی یکسان نگه‌داری شود زیرا نور باعث تغییر رنگ کلاف‌های بی‌ثبات خواهد شد.
نگارخانه
رگه‌دار شدن
منابع
- کارگر، حمید. ۱۳۹۴. «رگه‌دار شدن». طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران. شماره ۹.