رگه‌دار شدن: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
نوشته حمید کارگر، ویراستی از این مقاله پیشتر با این شناسه نشر یافته است: حمید کارگر. ۱۳۹۴. رگه‌دار شدن. شماره ۹، طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران.
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{Box| 45px نوشته حمید کارگر، ویراستی از این مقاله...» ایجاد کرد) |
|||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
رگه‌دار شدن یکی از عیوب و نواقص فرش شهری‌باف است که این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی با دیگر قسمت‌ها دارد. | رگه‌دار شدن یکی از عیوب و نواقص فرش شهری‌باف است که این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی با دیگر قسمت‌ها دارد. | ||
==تعریف== | ==تعریف== | ||
| − | گاه در برخی از فرش‌ها شاهد تفاوت رنگ به‌شکل یک نوار عرضی هستیم که ممکن است بیش از یک‌بار در یک یا چند رج تکرار شود. این حالت را داشتن رگه در فرش می‌خوانند که درواقع خامه‌های فرش در آن نوار عرضی یاد شده به جای همرنگ بودن دارای تیرگی یا روشنی می‌شود. | + | گاه در برخی از فرش‌ها شاهد تفاوت رنگ به‌شکل یک نوار عرضی هستیم که ممکن است بیش از یک‌بار در یک یا چند رج تکرار شود. این حالت را داشتن رگه در فرش می‌خوانند که درواقع خامه‌های فرش در آن نوار عرضی یاد شده به جای همرنگ بودن دارای تیرگی یا روشنی می‌شود.<br> |
| − | این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی را با دیگر قسمت‌ها به‌ویژه پس از عملیات پرداخت فرش-آشکار می‌کند. این حالت در دست‌بافته‌های عشایری و روستایی عیب نیست و گاه آن را از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه این گروه از دست‌بافته‌ها می‌دانند؛ اما برای فرش‌های شهری‌باف پسندیده نیست. | + | این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی را با دیگر قسمت‌ها به‌ویژه پس از عملیات پرداخت فرش-آشکار می‌کند. این حالت در دست‌بافته‌های عشایری و روستایی عیب نیست و گاه آن را از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه این گروه از دست‌بافته‌ها می‌دانند؛ اما برای فرش‌های شهری‌باف پسندیده نیست.<br> |
| − | رگه‌دار شدن با عیب بره‌بره شدن متفاوت است. بره‌بره شدن در نواری عرضی پیامد اختلاف ارتفاع پرزهاست اما رگه‌دارشدن مربوط به اختلاف طیف رنگی خامه‌هاست. | + | رگه‌دار شدن با عیب بره‌بره شدن متفاوت است. بره‌بره شدن در نواری عرضی پیامد اختلاف ارتفاع پرزهاست اما رگه‌دارشدن مربوط به اختلاف طیف رنگی خامه‌هاست.<br> |
===علل پیدایش رگه=== | ===علل پیدایش رگه=== | ||
اصلی‌ترین علت پیداش رگه در فرش‌ها تفاوت تنالیته رنگی رد یک رنگ از خامه مصرفی است که خود ممکن است عللی متفاوت داشته باشد: | اصلی‌ترین علت پیداش رگه در فرش‌ها تفاوت تنالیته رنگی رد یک رنگ از خامه مصرفی است که خود ممکن است عللی متفاوت داشته باشد: | ||
| − | سهل‌انگاری در انتخاب خامه یک‌دست و همسان پیش از رنگرزی (اگر پشم‌های رسیده شده برای رنگرزی مخلوطی از چند نوع پشم باشند که در یک پاتیل رنگرزی می‌شوند وقوع چنین تفاوت رنگی محتمل است)؛ | + | * سهل‌انگاری در انتخاب خامه یک‌دست و همسان پیش از رنگرزی (اگر پشم‌های رسیده شده برای رنگرزی مخلوطی از چند نوع پشم باشند که در یک پاتیل رنگرزی می‌شوند وقوع چنین تفاوت رنگی محتمل است)؛ |
| − | کم‌دقتی در رنگرزی (مثلا به هم نزدن مناسب کلاف‌های خامه در طول رنگرزی) و ماهر نبودن رنگرز (این کم‌دقتی یا مهارت نداشتن موجب می‌شود سطح خارجی خامه رنگ بگیرد و مغز آن رنگ را جذب نکند که پس از پایان بافت خود را نشان می‌دهد)؛ | + | * کم‌دقتی در رنگرزی (مثلا به هم نزدن مناسب کلاف‌های خامه در طول رنگرزی) و ماهر نبودن رنگرز (این کم‌دقتی یا مهارت نداشتن موجب می‌شود سطح خارجی خامه رنگ بگیرد و مغز آن رنگ را جذب نکند که پس از پایان بافت خود را نشان می‌دهد)؛ |
| − | افزودن رنگ دوم. ترکیبی. در پایان فرایند رنگرزی؛ | + | * افزودن رنگ دوم. ترکیبی. در پایان فرایند رنگرزی؛ |
| − | جذب نایکنواخت دندانه در رنگرزی؛ | + | * جذب نایکنواخت دندانه در رنگرزی؛ |
| − | اجرای عملیات رنگرزی در دو مرحله؛ | + | * اجرای عملیات رنگرزی در دو مرحله؛ |
| − | نامرغوب بودن رنگ انتخابی. | + | * نامرغوب بودن رنگ انتخابی. |
از سوی دیگر و جدا از بخش رنگرزی ممکن است بافنده خود به علل زیر موجب پیدایش چنین عیبی شود: | از سوی دیگر و جدا از بخش رنگرزی ممکن است بافنده خود به علل زیر موجب پیدایش چنین عیبی شود: | ||
| − | تنوع و تناوب در انتخاب و خرید خامه (ممکن است بافنده خامه یک رنگ را به میزان کافی برای بافت تهیه نکرده باشد)؛ | + | * تنوع و تناوب در انتخاب و خرید خامه (ممکن است بافنده خامه یک رنگ را به میزان کافی برای بافت تهیه نکرده باشد)؛ |
| − | بی‌دقتی بافند در استفاده از خامه‌های همرنگ؛ | + | * بی‌دقتی بافند در استفاده از خامه‌های همرنگ؛ |
| − | تغییر نقشه از نظر رنگ در حین بافت (ممکن است ناآشنایی کامل بافنده به نقشه‌خوانی به تغییر رنگ بینجامد یا به سلیقه خود تغییری در رنگ بدهد و باز به رنگ اصلی بازگردد). | + | * تغییر نقشه از نظر رنگ در حین بافت (ممکن است ناآشنایی کامل بافنده به نقشه‌خوانی به تغییر رنگ بینجامد یا به سلیقه خود تغییری در رنگ بدهد و باز به رنگ اصلی بازگردد). |
همچنین ممکن است شرایط نگه‌داری خامه‌های رنگ شده نیز به بروز چنین عیبی منجر شد؛ مثلا نمونه خامه‌ها باید از نظر تابش نور خورشید در شرایطی یکسان نگه‌داری شود زیرا نور باعث تغییر رنگ کلاف‌های بی‌ثبات خواهد شد. | همچنین ممکن است شرایط نگه‌داری خامه‌های رنگ شده نیز به بروز چنین عیبی منجر شد؛ مثلا نمونه خامه‌ها باید از نظر تابش نور خورشید در شرایطی یکسان نگه‌داری شود زیرا نور باعث تغییر رنگ کلاف‌های بی‌ثبات خواهد شد. | ||
| + | ==نگارخانه== | ||
| + | <gallery> | ||
| + | پرونده:Carpet Defects 9-Hamid Kargar-WikiRug.jpg|بی‌قاب|رگه‌دار شدن | ||
| + | </gallery> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = کارگر|نام = حمید|سال = ۱۳۹۴|کتاب = رگه‌دار شدن| ناشر = شماره ۹، طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران}} | {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = کارگر|نام = حمید|سال = ۱۳۹۴|کتاب = رگه‌دار شدن| ناشر = شماره ۹، طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران}} | ||
| − | |||
حمید کارگر | حمید کارگر | ||
[[رده:عیوب و نواقص فرش]] | [[رده:عیوب و نواقص فرش]] | ||
نسخهٔ ۱۸ فروردین ۱۳۹۹، ساعت ۱۰:۳۶
نوشته حمید کارگر، ویراستی از این مقاله پیشتر با این شناسه نشر یافته است: حمید کارگر. ۱۳۹۴. رگه‌دار شدن. شماره ۹، طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران.| رگه‌دار شدن | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| نام | رگه‌دار شدن |
رگه‌دار شدن یکی از عیوب و نواقص فرش شهری‌باف است که این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی با دیگر قسمت‌ها دارد.
تعریف
گاه در برخی از فرش‌ها شاهد تفاوت رنگ به‌شکل یک نوار عرضی هستیم که ممکن است بیش از یک‌بار در یک یا چند رج تکرار شود. این حالت را داشتن رگه در فرش می‌خوانند که درواقع خامه‌های فرش در آن نوار عرضی یاد شده به جای همرنگ بودن دارای تیرگی یا روشنی می‌شود.
این عیب به‌صورت خط یا خطوطی باریک در سطح فرش نمایان می‌شود و نوعی ناهماهنگی رنگی را با دیگر قسمت‌ها به‌ویژه پس از عملیات پرداخت فرش-آشکار می‌کند. این حالت در دست‌بافته‌های عشایری و روستایی عیب نیست و گاه آن را از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانه این گروه از دست‌بافته‌ها می‌دانند؛ اما برای فرش‌های شهری‌باف پسندیده نیست.
رگه‌دار شدن با عیب بره‌بره شدن متفاوت است. بره‌بره شدن در نواری عرضی پیامد اختلاف ارتفاع پرزهاست اما رگه‌دارشدن مربوط به اختلاف طیف رنگی خامه‌هاست.
علل پیدایش رگه
اصلی‌ترین علت پیداش رگه در فرش‌ها تفاوت تنالیته رنگی رد یک رنگ از خامه مصرفی است که خود ممکن است عللی متفاوت داشته باشد:
- سهل‌انگاری در انتخاب خامه یک‌دست و همسان پیش از رنگرزی (اگر پشم‌های رسیده شده برای رنگرزی مخلوطی از چند نوع پشم باشند که در یک پاتیل رنگرزی می‌شوند وقوع چنین تفاوت رنگی محتمل است)؛
- کم‌دقتی در رنگرزی (مثلا به هم نزدن مناسب کلاف‌های خامه در طول رنگرزی) و ماهر نبودن رنگرز (این کم‌دقتی یا مهارت نداشتن موجب می‌شود سطح خارجی خامه رنگ بگیرد و مغز آن رنگ را جذب نکند که پس از پایان بافت خود را نشان می‌دهد)؛
- افزودن رنگ دوم. ترکیبی. در پایان فرایند رنگرزی؛
- جذب نایکنواخت دندانه در رنگرزی؛
- اجرای عملیات رنگرزی در دو مرحله؛
- نامرغوب بودن رنگ انتخابی.
از سوی دیگر و جدا از بخش رنگرزی ممکن است بافنده خود به علل زیر موجب پیدایش چنین عیبی شود:
- تنوع و تناوب در انتخاب و خرید خامه (ممکن است بافنده خامه یک رنگ را به میزان کافی برای بافت تهیه نکرده باشد)؛
- بی‌دقتی بافند در استفاده از خامه‌های همرنگ؛
- تغییر نقشه از نظر رنگ در حین بافت (ممکن است ناآشنایی کامل بافنده به نقشه‌خوانی به تغییر رنگ بینجامد یا به سلیقه خود تغییری در رنگ بدهد و باز به رنگ اصلی بازگردد).
همچنین ممکن است شرایط نگه‌داری خامه‌های رنگ شده نیز به بروز چنین عیبی منجر شد؛ مثلا نمونه خامه‌ها باید از نظر تابش نور خورشید در شرایطی یکسان نگه‌داری شود زیرا نور باعث تغییر رنگ کلاف‌های بی‌ثبات خواهد شد.
نگارخانه
رگه‌دار شدن
منابع
کارگر، حمید (۱۳۹۴). رگه‌دار شدن. شماره ۹، طره؛ مجله فرش دست‌باف ایران. حمید کارگر