فرش آذربایجان
| فرش آذربایجان | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| نام | فرش آذربایجان |
| نام (En) | Azerbaijani Carpet, Azerbaijani Rug |
| نام(های) دیگر | قالی آذربایجان |
| خاستگاه |
 جمهوری آذربایجان |
| ویژگی‌های فنی | |
| طرح‌های رایج | هندسی |
| نوع گره | متقارن (ترکی) |
فرش آذربایجان یا قالی آذربایجان از فرش‌های شرقی است که در کشور آذربایجان بافته می‌شود. این منطقه واقع در جنوب کوه‌های قفقاز و غرب دریای خزر است که توسط رود ارس به جمهوری آذربایجان در شمال و استان آذربایجان ایران در جنوب رود ارس تقسیم شده است. مراکز تولید قالی در جمهوری آذربایجان شامل قوبا، قره‌باغ، شیروان و باکو است. ساکنین آذربایجان ترک‌هایی هستند که فعلاً (یا سابقاً) مسلمانان شیعی مذهب هستند، ولی جمعیت این منطقه شامل ایرانیان شیعه، کردهای سنی و مسیحیان ارمنی و آسوری نیز می‌شود.
تولید قالی تا قبل از اواسط قرن نوزدهم میلادی (سیزدهم‌ش) برای مصارف داخلی و شخصی بود. در نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی (قرن سیزدهم‌ش)، قالی یکی از اقلام عمده صادراتی محسوب می‌شد. ترکیه یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان قالی آذربایجان بود. فرش پرزدار آذربایجان عمدتاً دارای گره متقارن است. تعدادی از قلاب‌دوزی‌های آذربایجان با تاریخ تولید قرن هفدهم میلادی (یازدهم ش) وجود دارد که عمدتاً از آذربایجان شمالی هستند. پارچه زیرکار از جنس پنبه و قلاب‌دوزی‌ها از جنس ابریشم هستند. غالباً این بافته‌ها به شکل مربع هستند. معمولاً این پارچه‌ها به‌عنوان دستمال استفاده می‌شوند. اکثر طرح‌های آن‌ها شبیه طرح‌های قالی‌های گل‌دار قدیمی قفقاز است. طرح‌های مدالی، ستاره‌ای و اشکال قابی نیز متداول است. به نظر می‌رسد بسیاری از طرح‌های قالی‌های قرن نوزدهم میلادی (سیزدهم‌ش) از طرح‌های این قلاب‌دوزی‌ها همراه با اصلاح و تغییر اقتباس شده‌اند (صلیب شکسته قزاق، ستاره قزاق، قراقاشلی و...).[۱]
پانویس
- ↑ بصام، ۱۳۹۲، ۲۶
منابع
- بصام، جلال‌الدین. ۱۳۹۲. فرهنگ فرش دست‌باف. تهران: بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران.